تکنولوژی مبتنی بر ابر، از جمله فناوری‌های در حال پیشرفت و گسترش است و هر روز سرویس‌های بیشتری به این تکنولوژی اضافه می‌شود. یکی از این فناوری‌های در حال پیشرفت، سرویس رایانش ابری است که این سرویس در حال ورود به حوزه‌های مختلف کسب و کار است. اما رایانش ابری چیست؟
قبل از ظهور فناوری ابری، کسب و کارها برای انجام کارهای خود، باید تجهیزات و خدمات مورد نیاز را خریداری می‌کردند. برای انجام این کار علاوه بر صرف هزینه، نیاز بود داده‌ها و اطلاعات در هارد دیسک‌های متعدد ذخیره و نگهداری شوند. همچنین نگهداری این اطلاعات و دسترسی به آن‌ها علاوه بر سخت و زمان‌بر بودن، با خطرهایی مانند مخدوش شدن، گم شدن و… نیز مواجه بود. کم کم بسیاری از شرکت‌های کوچک با بودجه کم، به استفاده مشترک از این تجهیزات روی آوردند. به اشتراک گذاری تجهیزات، عملکردی مشابه سرویس رایانش ابری دارد.
در این مقاله قصد داریم بدانیم رایانش ابری چیست و چطور می‌تواند مشکلات یک کسب و کار را برطرف کند؟
رایانش ابری چیست؟
رایانش ابری یا Cloud computing از دو کلمه رایانش و ابر تشکیل شده که منظور از ابر، شبکه‌ای وسیع در بستر اینترنت است. در واقع رایانش ابری، یک اصطلاح کلی برای هر چیزی است که شامل ارائه خدمات میزبانی شده از طریق اینترنت باشد، مانند دیجیتال مارکتینگ، ایمیل مارکتینگ و… در پاسخی دیگر به سوال رایانش ابری چیست، می‌توان گفت رایانش ابری، ارائه خدمات کامپیوتری از جمله ذخیره سازی، پایگاه داده، نرم افزار، شبکه، تجزیه و تحلیل و برقراری ارتباط از طریق اینترنت است تا منابع انعطاف پذیرتری را به شما ارائه دهد. در این سرویس شما فقط هزینه خدماتی که استفاده می‌کنید را پرداخت خواهید کرد که این موضوع به کاهش هزینه‌های عملیاتی کسب و کار شما کمک می‌کند. در سیستم رایانش ابری، شما به جزئیات فنی دسترسی و نیاز ندارید و فقط به عنوان یک کاربر، بخش ظاهری آن را مشاهده می‌کنید. اگر مایل هستید بدانید معماری رایانش ابری چیست؟ باید بگوییم رایانش ابری شامل 5 لایه اصلی است که در ادامه این 5 لایه را معرفی خواهیم کرد.
1. کاربر
2. نرم افزار به عنوان سرویس
3. بستر به عنوان سرویس
4. زیرساخت به عنوان سرویس
5. سرور
تاریخچه رایانش ابری چیست؟
منطق حاکم بر رایانش ابری، اشتراک زمانی است. به عبارتی منابع مختلف رایانه‌ای میان چند کاربر با بهره گرفتن از شگردهای چند برنامه‌ای و چند وظیفه‌ای به اشتراک گذاشته می‌شود.
این راهکار برای اولین بار در دهه 1950 مورد استفاده قرار گرفت. در این زمان چند کاربر با دسترسی به یک کامپیوتر مرکزی، به طور مشترک از خدمات آن استفاده می‌کردند، زیرا به دلیل قیمت بالا و اندازه بزرگ رایانه‌های مرکزی در این زمان، امکان تهیه یک سیستم مستقل برای هر کاربر وجود نداشت. بنابراین می‌توان سرویس‌های ابری را نوعی تکامل تدریجی و راهکاری برای به اشتراک گذاری رایانه‌ها در دهه 1950 دانست.
مطرح شدن ایده ماشین‌های مجازی در دهه 1970، امکان استفاده از چند محیط محاسباتی متفاوت روی یک محیط فیزیکی واحد را امکانپذیر می‌ساخت.
در دهه 1990 با فراهم شدن امکان دسترسی شرکت‌های مخابراتی به ارتباطات مجازی، امکان به اشتراک گذاری زیرساخت‌های فیزیکی برای گروه زیادی از کاربران فراهم شد.
با ایجاد وب سرویس شرکت آمازون در سال 2002، در زمینه گسترش پردازش ابری این شرکت تحولات مهمی ایجاد شد. آمازون در سال 2006 امکان دسترسی به سامانه خود را از طریق وب سرویس و بر پایه پردازش همگانی فراهم کرد.
شرکت گوگل نیز در سال 2006 با ارائه سرویس ابری گوگل داکس، خدمات ابری را به عموم افراد جامعه ارائه داد. از آن پس شرکت‌های مختلف بسیاری از خدمات را بر بستر رایانش ابری فراهم کردند.
مزایای رایانش ابری چیست؟
اما مزایا و قابلیت‌های رایانش ابری چیست که باعث شده بسیاری از کسب و کارها به استفاده از آن تمایل نشان داده و سرویس‌های خود را برای استفاده از رایانش ابری ارتقا دهند. در ادامه به معرفی برخی از مزایای رایانش ابری می‌پردازیم.
مقیاس پذیری بالا
مقیاس پذیری بالای سرویس‌های رایانش ابری، امکان افزایش و کاهش منابع را در هر زمان، برای کاربران ممکن می‌کند. به این شکل که هر گاه به دلیل بازدید زیاد از سایت، به منبع بیشتری احتیاج داشته باشید، رایانش ابری به صورت خودکار پهنای باند را افزایش می‌دهد تا در پردازش به مشکلی برخورد نکنید.
کاهش هزینه
کاهش هزینه‌ها از مهم‌ترین مزایای سرویس رایانش ابری به شمار می‌رود که همان طور که پیش‌تر بیان شد، باعث شده بسیاری از کسب و کارها جذب آن شوند. می‌توان گفت با سیستم ابری، دیگر نیازی به خرید تجهیزات، سرورهای گران قیمت، پرداخت هزینه بالای برق، استخدام نیروی متخصص برای نگهداری و پشتیبانی از تجهیزات و… وجود ندارد.
سرعت بالا
نصب و راه اندازی سرویس رایانش ابری بسیار سریع است و ظرف مدت کوتاهی با چند کلیک فعال می‌شود. انعطاف پذیری بالای این سیستم باعث می‌شود هر گونه تغییر در کسب و کار، افزایش و کاهش سرویس‌ها و… در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود.
امنیت
معمولا ارائه دهندگان سرویس رایانش ابری، مجموعه‌ای از سیاست‌ها و ابزارهای کنترلی را ارائه می‌دهند. این مجموعه ضمن تقویت وضعیت امنیتی سیستم شما، از برنامه‌ها و زیرساخت‌های شما در برابر تهدیدات احتمالی محافظت می‌کند.
اطمینان
وجود امکاناتی مانند بک‌آپ گیری و بازیابی اطلاعات در سیستم رایانش ابری، این سرویس را به یکی از مطمئن‌ترین روش‌های پردازش و ذخیره سازی اطلاعات تبدیل کرده است.
عملکرد قابل قبول
سرویس رایانش ابری، در صورت انجام آپدیت‌های منظم، به سرعت به روز رسانی می‌شود. انجام این به روز رسانی باعث می‌شود تا سرویس شما با سرعت و عملکرد مناسب به کار خود ادامه دهد.
معایب رایانش ابری چیست؟
مزایای این فناوری در بالا مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه به بررسی معایب سرویس رایانش ابری می‌پردازیم.
خرابی و عدم دسترسی به سرویس
ارائه دهندگان خدمات ابری، هر روز به تعداد بی شماری از کاربران خدمات ارائه می‌دهند. طبیعی است که در این میان ممکن است مشکلاتی نیز ایجاد شود. این مشکلات می‌تواند منجر به تعلیق موقت فرایندهای کسب و کار شود.
امنیت
موضوع امنیت، بحث برانگیزترین و مهم‌ترین نقطه ضعف رایانش ابری است. اما امنیت رایانش ابری چیست که تا این اندازه مورد توجه است؟ هر چند ارائه دهندگان خدمات ابری، بهترین و معتبرترین گواهی‌نامه‌ها را اجرا می‌کنند، اما ذخیره اطلاعات و فایل‌های مهم، همیشه خطراتی را به دنبال دارد. آسان بودن فرایند راه‌اندازی و دسترسی به سرویس‌های ابری می‌تواند امکان شناسایی و بهره برداری از نقاط آسیب پذیر یک سیستم را برای هکرها فراهم کند.
کنترل محدود
در سرویس رایانش ابری، کاربران تنها می‌توانند برنامه‌های کاربردی، اطلاعات و خدمات را مدیریت کنند و زیرساخت سیستم برای کاربران قابل کنترل نیست. همچنین در این سیستم ممکن است اجازه کنترل وظایف اجرایی کلیدی مانند دسترسی به سرور، به روز رسانی و… به کاربران داده نشود.
مدل‌های به کارگیری رایانش ابری چیست؟
ابر عمومی
در این روش، مالکیت زیرساخت و منابع محاسباتی آن در اختیار یک شرکت است و خدمات از طریق شبکه عمومی ارائه می‌شود. در سرویس ابر عمومی، برنامه‌های مشتریان مختلف در سرورها، سیستم‌های ذخیره ساز و شبکه ابری قرار دارند.
ابر خصوصی
زیرساخت ابرهای خصوصی داخل یک واحد تجاری یا سازمان قرار دارد و در دسترس عموم نیست. به بیان دیگر، ابر خصوصی به معنی طراحی یک زیرساخت محاسباتی با افزودن مجازی سازی و واسطه‌های مشابه ابر است. ساختار ابر خصوصی این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند که با دیتاسنترهای محلی خود در تعامل باشند.
ابر ترکیبی
به حالتی که در آن چند ابر با هم در ارتباط هستند، ابر ترکیبی گفته می‌شود. یک ابر مرکب، از چندین فراهم کننده ابر تشکیل شده است. این ارائه دهندگان به صورت موسسات مجزا هستند ولی به واسطه فناوری استاندارد که امکان جابجایی و انتقال داده‌ها و برنامه‌ها را فراهم می‌کند، اتصالات محدودی دارند. مثلا ممکن است سازمانی برای نیازهای اصلی خود مانند سرور اصلی وب سایت از ابر خصوصی استفاده کند، ولی برای برخی کاربردها مثل کار با فایل‌های چند رسانه‌ای با ترافیک بالا، از ابر عمومی استفاده کند.
انواع سرویس‌های رایانش ابری چیست؟
همه سرویس‌های رایانش ابری یکسان نیستند، برای این منظور سرویس‌های مختلفی ارائه شده که می‌توانید بر اساس نیاز خود یکی را انتخاب کنید. اما انواع سرویس‌های رایانش ابری چیست و کدامیک برای کسب و کار شما مناسب‌تر است؟
سرویس ابری 3 نوع مختلف دارد که عبارتند از: laas، paas، saas
زیرساخت (سرویس laas)
در سرویس laas یا سرویس ابری عمومی، زیرساخت‌ها توسط یکی از ارائه دهندگان سرویس‌های ابری در خارج از سازمان یا شرکت ایجاد شده و از طریق یک زیرساخت مانند اینترنت در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
در مدل laas، خدماتی مانند میزبانی تجهیزات سخت افزاری، نرم افزارها، سرورها، سیستم‌های ذخیره سازی و… به صورت خودکار به مشتریان ارائه می‌شود. در برخی موارد ارائه دهندگان laas، وظایفی مانند نگهداری سیستم‌ها در هنگام فعالیت، تهیه نسخه پشتیبان از داده‌ها و… را نیز بر عهده دارند.
بستر (سرویس paas)
در سرویس paas، ارائه دهنده خدمات، با ارائه بستری به مشتری او را قادر می‌سازد بدون نیاز به ایجاد و حفظ زیرساخت‌هایی مانند برنامه‌های نرم افزاری، امکان توسعه و اداره برنامه‌های تجاری را فراهم کند. سیستم paas را می‌توان از طریق ابرهای عمومی، خصوصی و یا ترکیبی ارائه داد.
با داشتن سرویس عمومی، مشتری می‌تواند استقرار نرم افزار را کنترل کند.
سیستم خصوصی paas، با ارائه یک ابر خصوصی به عنوان نرم افزار ارائه می‌شود. ابر ترکیبی paas نیز ترکیبی از این دو نوع سرویس ابری را به مشتریان ارائه می‌دهد.
نرم افزار (سرویس saas)
سرویس saas یک مدل توزیع نرم افزار است، این نوع رایانش ابری، نیاز به بارگیری و نصب نرم افزار بر روی کامپیوتر شخصی کاربران ندارد و باعث صرفه جویی در وقت کارکنان می‌شود. در سرویس saas، ارائه دهنده سرویس، میزبان برنامه‌های مشتریان است و آن‌ها را از طریق اینترنت در اختیار این مشتریان قرار می‌دهد. لازم به ذکر است که تمام مراحل خدماتی مانند تعمیرات، نگهداری و عیب یابی توسط ارائه دهندگان این سرویس انجام می‌شود.
کاربرد سرویس رایانش ابری چیست؟
با پیشرفت روزافزون فناوری‌های دیجیتال و در دسترس بودن این خدمات، اکنون برنامه‌ها و سیستم عامل‌های مبتنی بر کاربرد رایانش ابری، هر روز در حال افزایش است. اما کاربرد رایانش مه چیست؟ در این بخش پاسخ مناسبی برای این سوال ارائه خواهیم داد. معمولا افراد بدون آنکه بدانند در حال استفاده از سیستم رایانش ابری هستند. اگر شما از یک سرویس آنلاین برای ارسال ایمیل، ویرایش اسناد، تماشای قیلم، گوش دادن به موسیقی و… استفاده می‌کنید، سرویس رایانش ابری، ارائه خدمات خود را در پشت صحنه انجام می‌دهد.
و در انتها…
رایانش ابری، مدل مناسبی برای دسترسی آسان به مجموعه‌ای از منابع به اشتراک گذاشته شده همچون شبکه، سرور، دستگاه‌های ذخیره سازی و… است. این سرویس در هر زمان و مکان، بر اساس تقاضای کاربر در دسترس است. کاربران می‌توانند به سادگی با اتصال به یک سرور بر بستر اینترنت، از این خدمات استفاده کنند. به بیان ساده‌تر می‌توان رایانش ابری را الگویی تازه برای عرضه، مصرف و تحویل خدمات فناوری اطلاعات به شمار آورد.
با مطالعه این مطلب دانستیم سرویس رایانش ابری چیست، چه کاربردی دارد و مزایا و معایب این سرویس به چه صورت است.
