فضای سفید در طراحی سایت به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر طراحی وب سایت شناخته می‌شود که اغلب مورد بی توجهی قرار می‌گیرد. اما منظور از فضای سفید در طراحی سایت چیست و به چه مفهومی اشاره دارد؟ فضای سفید در طراحی سایت به فضای خالی و استفاده نشده میان عناصر مختلف سایت اشاره دارد که نقش حائز اهمیتی را در بهبود تجربه کاربران ایفا می‌کند. طراحان وب در زمان طراحی سایت به این عنصر مهم توجه ویژه‌ای دارند اما صاحبان وب سایت اغلب آن را فضای هدر رفته تصور کرده و تمایل دارند از حداکثر ظرفیت صفحات وب سایت خود استفاده کنند.
در صورتی که چنین نیست و وجود فضاهای خالی در سایت به عنوان یک ضرورت در نظر گرفته می‌شود و از اهمیت بالایی برخوردار است. فضای سفید در واقع موجب ایجاد نوعی تعادل در صفحه، سازماندهی محتواها و همچنین بهبود تجربه بصری کاربران خواهد شد. در ادامه این مطلب مفهوم فضای سفید در طراحی سایت را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم و شما را با مزایای استفاده از این عنصر مهم در طراحی وب سایت نیز آشنا خواهیم کرد. با سیتی سایت همراه باشید.
فضای سفید در طراحی سایت چیست؟
فضای سفید (Whitespace) یا فضای منفی (Negative Space) در طراحی سایت به هرگونه فضای خالی و استفاده نشده میان عناصر مختلف سایت از جمله متن، تصاویر، حاشیه صفحات، هدر و فوتر اشاره دارد که بکارگیری صحیح آن موجب بهبود تجربه کاربران خواهد شد. در زمان طراحی صفحات وب سایت الزاما نباید از تمامی ظرفیت یک صفحه استفاده کرده و هیچگونه فضای خالی در آن باقی نگذارید. استفاده از فضای سفید در طراحی سایت به شما امکان می‌دهد تا میان عناصر مختلف یک صفحه تعادل ایجاد کرده و آنها را از یکدیگر متمایز سازید.
قطعا کاربران در مواجه با یک صفحه شلوغ که هیچ فاصله‌ای میان عناصر مختلف آن وجود ندارد، دچار سردرگمی شده و به احتمال زیاد وب سایت شما را ترک خواهند کرد. زیرا مغز انسان در هنگام مواجه با حجم زیادی از داده‌های بصری در یک فضای کوچک دچار اختلال شده و قادر به پردازش صحیح آنها نخواهد بود. به همین دلیل استفاده از فضای سفید در طراحی سایت به محتواهای آن فضایی برای تنفس داده و عناصر مختلف سایت را نیز سازماندهی می‌کند. البته به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که فضای سفید در طراحی سایت برخلاف نام آن به محدوده سفید رنگ در صفحات سایت اشاره ندارد؛ بلکه مقصود از فضای سفید، فضاها و نواحی خالی در یک صفحه است که می‌تواند با هر رنگ دیگری غیر از سفید نیز طراحی شود.
انواع فضای سفید در طراحی سایت
فضای سفید در طراحی سایت عموما به دو دسته فضای سفید میکرو (Micro) و فضای سفید ماکرو (Macro) طبقه بندی می‌شود که هر کدام از آنها با هدف خاصی در وب سایت مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این رو برای طراحی یک وب سایت استاندارد و کاربر پسند بهتر است از فضای سفید میکرو و ماکرو به صورت همزمان استفاده کنید.
فضای سفید میکرو به فضای اطراف عناصر کوچک‌تر سایت از جمله حروف، کلمات، پاراگراف‌ها و لینک‌های ناوبری (Navigation Links) اشاره دارد که ایجاد آن در صفحات سایت موجب بهبود خوانایی محتواها خواهد شد.
فضای سفید ماکرو نیز به فضاهای بزرگ‌تری از طراحی سایت همچون حاشیه صفحات، فضای اطراف لوگو در هدر، فضای میان بخش‌های مختلف یک صفحه، تصاویر سایت، دکمه CTA و بخش‌های جداکننده محتوای اصلی سایت از سایدبار اشاره دارد. ایجاد فضای سفید ماکرو در سایت موجب بهبود ساختار کلی سایت، سازماندهی محتواها و بهبود تجربه کاربری بازدیدکنندگان خواهد شد.
بنابراین برای طراحی یک وب سایت بهینه باید از هر دو نوع فضای سفید در سایت خود استفاده کرده و فاصله‌ای مناسب و استاندارد میان اجزای مختلف آن ایجاد نمایید.
اهمیت فضای سفید در طراحی سایت
همانطور که ابتدا نیز اشاره کردیم، استفاده از فضای سفید در طراحی سایت به عنوان یک الزام در نظر گرفته می‌شود؛ اما علت این ضرورت چیست و چرا فضای سفید در طراحی سایت مهم است ؟ استفاده از فضای سفید موجب بهبود ساختار و سازماندهی بخش‌های مختلف سایت شده و پردازش اطلاعات موجود در آن را برای مغز ساده‌تر می‌سازد. مغز انسان در هنگام مواجه با یک صفحه کوچک که مملو از محتواهای بهم چسبیده و نامنظم است، دچار سردرگمی شده و قادر به پردازش صحیح داده‌های آن نخواهد بود. در نتیجه کاربران در زمان رو به رو شدن با چنین وب سایتی قادر به تفکیک اطلاعات و بخش‌های مختلف آن نبوده و به احتمال زیاد آن را ترک خواهند کرد.
بنابراین وجود فضای سفید در طراحی سایت موجب بهبود ساختار آن در چشم بازدیدکنندگان شده و درک محتوای سایت را برای آنان ساده‌تر می‌سازد. استفاده از فضای سفید همچنین موجب برجسته سازی و تاکید بر عناصر مهم وب سایت از جمله دکمه CTA شده و توجه بازدیدکنندگان را نیز به آنان جلب خواهد کرد. از طرفی دیگر استفاده از طراحی فضای سفید در سایت موجب بهبود جلوه و جذابیت بصری آن می‌شود و کاربران را نسبت به بازدید از صفحات مختلف آن ترغیب خواهد کرد؛ زیرا در این صورت تمامی عناصر سایت با نظم و ترتیب خاصی در کنار یکدیگر قرار دارند و کاربر به راحتی و بدون هیچگونه سردرگمی می‌تواند از بخش‌های مختلف آن بازدید کند.
بنابراین وجود فضای خالی میان عناصر سایت تاثیر مستقیمی بر میزان بازدید از سایت و تجربه کاربران داشته و نباید آن را به عنوان فضای استفاده نشده در نظر بگیرید. شلوغ بودن صفحات سایت و قرار دادن حجم زیادی محتوا و تصویر در یک صفحه، نه تنها موجب ایجاد ارزش افزوده در سایت شما نخواهد شد؛ بلکه ارزش و اعتبار آن نزد گوگل نیز را نیز کاهش می‌دهد زیرا در این صورت نرخ پرش کاربران (Bounce Rate) در سایت افزایش پیدا کرده و در نهایت منجر به افت رتبه آن در صفحه نتایج جستجو خواهد شد.
مزایای استفاده از فضای سفید در طراحی سایت
استفاده از فضای سفید در طراحی سایت مزایای بسیاری را برای آن به دنبال دارد اما تنها در صورتی که این عنصر را به صورت صحیح در وب سایت خود اجرا کنید. یعنی میزان فضای سفید در یک صفحه نه باید به قدری زیاد باشد که بخش گسترده‌ای از آن را دربرگیرد؛ و نه آنقدر کم باشد که موجب در هم پیچیدگی عناصر آن شود. استفاده موثر از فضای سفید در طراحی سایت به صفحات آن نظم و ترتیب خاصی می‌بخشد و میزان بازدید از آن را افزایش می‌دهد. برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از فضای سفید در صفحات یک وب سایت شامل:
بهبود خوانایی متن
بهبود خوانایی متن وب سایت یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از فضای سفید است که در صورت اجرای صحیح و اصولی می‌تواند میزان خوانایی یک متن را حدود 20 درصد افزایش دهد. بر اساس آمار منتشر شده توسط گوگل، شکل گیری احساس بازدیدکنندگان نسبت به یک وب سایت تنها 50 میلی ثانیه زمان می‌برد. از این رو استفاده از فضای سفید در طراحی سایت یکی از بهترین روش‌ها جهت ایجاد احساس اولیه مثبت در مخاطبان است؛ زیرا خوانایی محتواهای آن را بهبود می‌بخشد. خواندن متن‌هایی که کلمات آن با فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند و جملات آن نیز به هم چسبیده اند، برای مخاطبان دشوار و ناخوشایند است. از طرفی دیگر نیز ایجاد فاصله زیاد میان کلمات و جملات موجب قطع ارتباط کاربر با متن شده که در هر دو حالت، طیف گسترده‌ای از مخاطبان از مطالعه محتوا و بازدید از سایت شما صرف نظر خواهند کرد. اما با ایجاد فاصله مناسب میان کلمات و جملات محتواهای سایت خود در واقع نوعی مکث مثبت در متن ایجاد کرده و به چشم بازدیدکنندگان فرصت استراحت و تنفس خواهید داد.
ایجاد تعادل و توازن
ایجاد نوعی تعادل و فاصله استاندارد میان محتواهای یک صفحه (متن و تصاویر) از دیگر مزایای استفاده از فضای سفید در طراحی سایت است که موجب برقراری توازان در طراحی و بهبود تجربه کاربران خواهد شد. فضای سفید به بازدیدکنندگان کمک می‌کند تا محتواهای موجود در یک صفحه را بسیار آسان‌تر درک کرده و اطلاعات آنها را نیز پردازش کنند. به همین دلیل توصیه می‌شود که از هر دو فضای سفید میکرو و ماکرو در صفحات سایت خود استفاده کنید تا میزان فضای منفی موجود در آنها به حالت تعادل برسد. زمانی که عناصر مختلف سایت خود را به صورت یکپارچه و با رعایت فواصل استاندارد و البته یکسان از یکدیگر قرار دهید، نوعی هارمونی خاص در صفحات آن ایجاد می‌شود و چشم مخاطبان نیز در نگاه اول آن را درک خواهد کرد.
ایجاد تمرکز بر بخش های مهم
از دیگر مزایای ایجاد فضای سفید در طراحی این است که به شما امکان می‌دهد تا از طریق رعایت فاصله مناسب بتوانید بخش‌ها و یا محتواهای موردنظر خود را در صفحات سایت برجسته سازید. وجود فضای منفی پیرامون محتواهای خاص و مهم سایت موجب جلب توجه و درک بهتر آن توسط کاربران خواهد شد. فضای خالی سفید در واقع عناصر مهم و حیاتی سایت را از سایر بخش‌ها متمایز ساخته و به طور غیرمستقیم به مخاطبان این پیام را انتقال می‌دهد که باید از این بخش بازدید کرده و یا این محتوای خاص را مطالعه کنند.
بهبود تجربه کاربران
بهبود تجربه کاربران نیز یکی دیگر از مهم‌ترین مزایای استفاده از فضای سفید است که بازدید از سایت را برای بازدیدکنندگان ساده و آسان می‌سازد. زمانی که عناصر وب سایت با نظم و ترتیب خاصی در کنار یکدیگر قرار گرفته باشند، کاربران نیز به راحتی می‌توانند از بخش‌های موردنظر خود بازدید کرده و دچار سردرگمی نشوند. در وب سایت‌هایی که دارای عناصر متعددی هستند و تکنیک فضای سفید نیز در آنها رعایت نشده باشد، کاربران امکان دسترسی راحت و آسان به بخش‌های مختلف آن را نداشته و در نتیجه تجربه کاربری مثبتی در هنگام بازدید از سایت برای آنان رقم نخواهد خورد. همین موضوع نیز احتمال بازدید مجدد آنها از وب سایت موردنظر را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد. البته ایجاد تجربه کاربری مثبت در هنگام بازدید از سایت به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها ایجاد فضای سفید مناسب میان عناصر وب سایت است.
افزایش جذابیت بصری سایت
استفاده از فضای سفید در طراحی سایت نه تنها موجب تسهیل گشت و گذار کاربران در آن بلکه موجب افزایش جذابیت و جلوه بصری وب سایت نیز خواهد شد. قطعا زمانی که عناصر تشکیل دهنده یک سایت از جمله هدر، فوتر، متن‌ها و تصاویر آن با رعایت فاصله استاندارد از یکدیگر قرار گیرند، ساختار و نمای کلی سایت جذاب‌تر و زیباتر به نظر می‌رسد و کاربران نیز متوجه این هارمونی و زیبایی خواهند شد. زمانی که مخاطبان مجذوب طراحی و جلوه بصری یک وب سایت شوند، مسلما از بخش‌های مختلف آن بازدید کرده و مدت زمان قابل توجهی را در سایت موردنظر سپری خواهند کرد. افزایش میزان بازدید از سایت و بهبود تجربه کاربران نیز ارتباط مستقیمی با سئو سایت داشته و موجب ارتقا رتبه آن در صفحه نتایج جستجو می‌شود.
افزایش نرخ تبدیل
طیف گسترده‌ای بازدیدکنندگان بر اساس نوع طراحی یک وب سایت، ارزش و اعتبار آن را مورد سنجش و بررسی قرار می‌دهند. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که «سبک طراحی» یکی از اولین مواردی است که کاربران در هنگام تعیین اعتبار یک سایت به آن توجه می‌کنند. استفاده از فضای سفید در طراحی سایت یکی از بهترین روش‌ها جهت جلب اعتماد کاربران است که تاثیر بسزایی بر افزایش نرخ تبدیل یعنی تبدیل بازدیدکننده به مشتری دارد. در حقیقت استفاده از فضای منفی در طراحی سایت می‌تواند نرخ تبدیل یک وب سایت را حدود 75 درصد افزایش دهد. برای درک بهتر میزان تاثیرگذاری فضای منفی در طراحی سایت تنها کافی است به روش طراحی صفحه جستجوی گوگل توجه کنید. اجرای عالی و بی نقص فضای سفید در این موتور جستجوگر آن را به پربازدیدترین موتور جستجوی دنیا تبدیل کرده است.
بنابراین تکنیک فضای سفید به معنای فضای هدر رفته نیست؛ بلکه استفاده بهینه از فضای خالی و رعایت فاصله مناسب میان اجزای تشکیل دهنده یک صفحه است. تمامی مزایای استفاده از فضای سفید در طراحی سایت همگی در نوع خود منجر به بهبود تجربه کاربری و جلب اعتماد کاربران خواهند شد که دستیابی به این دو نتیجه نیز هدف مشترک تمامی وب سایت‌ها است.
جمع بندی
فضای سفید یا فضای منفی به عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند در طراحی وب سایت شناخته می‌شود که نقش حائز اهمیتی را در بهبود تجربه کاربران و سازماندهی عناصر وب سایت ایفا می‌کند. فضای سفید در طراحی سایت به فضای خالی میان عناصر مختلف آن همچون متن‌ها و تصاویر اشاره دارد که نظم و ترتیب خاصی به ساختار سایت می‌بخشد و از شلوغی و پیچیدگی صفحات آن جلوگیری می‌کند. زمانی که فضای منفی مناسب و کافی برای وب سایت خود در نظر بگیرید و تمامی عناصر آن را با فاصله استاندارد از یکدیگر قرار دهید، نوعی تعادل و توازن خاصی در سایت ایجاد می‌شود و کاربران را نسبت به بازدید از صفحات مختلف آن ترغیب خواهد کرد. بنابراین در زمان طراحی وب سایت به ایجاد فضای منفی میکرو و ماکرو در آن توجه ویژه داشته باشید و برای استفاده صحیح و اصولی از این ابزار نیز از متخصصان طراحی سایت کمک بگیرید.
