طی همین مدت کوتاه،
- یک NFT با اسم Everydays – The First 5000 Days به قیمت ۶۹/۳ میلیون دلار،
- یک NFT با اسم Mars House با قیمت 500 هزار دلار فروخته شدند!
- یک NFT با اسم Genesis با قیمت 111 هزار دلار،
اما مگر NFT چیست؟ چطور باید از این بازار درآمد کسب کنیم و اصلا چطور باید واردش شویم؟ اگر میخواهید از دنیای ارزهای دیجیتال عقب نیوفتید، با من در این مقاله همراه باشید تا همه چیز را به زبان ساده به شما توضیح بدهم.
NFT چیست؟
کلمه NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token است که به “توکن غیر مثلی” یا “توکن غیر قابل تعویض” ترجمه میشود. اما منظور از غیر مثلی چیست؟ اجازه بدهید مثال بزنم:
یک تراول 50 هزار تومانی یا یک واحد بیت کوین، چیزهای مثلی یا قابل تعویض هستند. این یعنی ارزش مشخصی داشته و شما میتوانید در ازای یک 50 هزار تومانی دیگر، تراول 50 هزار تومانی خودتان را به طرف مقابل بدهید چون هر واحد از این پول برابر با واحد مشابه خودش است.
اما در مقابل یک گلدان قدیمی که 100 سال قدمت دارد و یادگار مادر بزرگتان است، یک دارایی غیر مثلی و غیر قابل تعویض است. چراکه قیمت مشخصی نداشته و اگر کسی آن را از شما قرض بگیرد، نمیتواند مشابهش را پیدا کرده و به جای آن، به شما بدهد. بلکه باید خود آن را در اختیارتان بگذارد.
حالا به زبان ساده، NFT یک توکن غیر مثلی است که هر کسی میتواند صاحبش بوده و آن را با قیمت دلخواه به دیگران بفروشد. اصولا NFT ها بهشکل یک تصویر، دارایی و… در دنیای بلاکچین عرضه میشوند و بعضا نماینده یک چیز هستند. مثلا یک NFT میتواند فقط یک عکس باشد و یکی دیگر، حق امتیاز و نماینده فلان تابلوی معروف هنری.
یک مثال از NFT
با یک مثال از NFT تمام چیزهایی که تا اینجا یاد گرفتید را بهتر متوجه خواهید شد. ببینید، به تازگی خواننده معروف رپ، یعنی سروش هیچکس تصویر یا همان کاور اولین آلبومی که منتشر کرده بود را با قیمت حدودا 10 میلیارد تومان به فروش رساند.
تا قبل از این، این فرد صاحب این کاور بود و الزاما هر کسی که میخواست از این تصویر در ویدیو، در تصاویر سایت و… اش به طور قانونی استفاده کند، باید از او اجازه گرفته یا هزینهای را به او میپرداخت. بعد از این، سروش به روشی که در ادامه توضیح میدهم، این کاور را تبدیل به یک توکن غیر مثلی یا همان NFT کرده. به این ترتیب در دنیای بلاکچین و NFT ها، یک تصویر و لینک اختصاصی برایش ساخته شده که به نام خود اوست. سپس یک نفر این NFT را خریده. حالا امروز:
خریدار جدید، صاحب امتیاز این کاور است! این یعنی اگر بخواهید از این کاور جایی استفاده کنید الزاما باید با این خریدار جدید صحبت کرده و حتی هزینهای به او بپردازید. همینطور خریدار جدید میتواند این حق امتیاز را با قیمت کمتر یا بیشتر به فرد دیگری بفروشد. نکته اینجاست که در هر بار فروش این NFT، بخشی از هزینه فروش آن به کسی که آن را به وجود آورده، یعنی سروش هیچکس، تعلق میگیرد.
آیا NFT فقط مربوط به دارایی دیجیتال است؟
امروز اغلب NFT ها مربوط به چیزهایی هستند که در دنیای دیجیتالند. مثلا یک تصویر انیمیشنی، حق امتیاز فلان موزیک و… . اما در عین حال بسیاری از محصولات فیزیکی هم قابل تبدیل شدن به NFT هستند. مثلا شما میتوانید برای یک تابلو هنری خودتان یک NFT ساخته، آن را در معرض فروش گذاشته و تعیین کنید که آیا بعد از خریده شدن NFT، قرار است تابلو را هم برای خریدار بفرستید یا نه. همینطور این مثال برای یک خودرو یا حتی قطعه زمین هم صدق میکند!
آیا NFT هم یک واحد ارز دیجیتال است؟
ببینید، به طور کلی در دنیا 1 عدد توکن غیر مثلی از کاور آلبوم هیچکس وجود دارد در حالی که حداقل 21 میلیون واحد بیت کوین وجود دارد. همینطور شما به راحتی میتوانید بخشی از یک واحد ارز دیجیتال، مثلا 0.5 بیت کوین بخرید در حالی که NFT ها قابل تقسیم نیستند و هر کس صاحب یک NFT کامل خواهد بود. پس به هیچ عنوان نمیتوانیم بگوییم که یک NFT مثل یک واحد ارز دیجیتال است، اما هر دوی آنها در بستر بلاکچین ثبت میشوند.
آیا NFT ها معتبرند؟
از نظر قانونی نه! در واقع هنوز قانونها مالکیت با NFT را به رسمیت نشناخته و آیندهشان هم روشن نیست اما به احتمال زیاد به مرور قوانین کشورها با این موضوع کنار میآیند. البته وقتی شما به عنوان سازنده یک اثر حق امتیاز آن را در دنیای بلاکچین به یک نفر دیگر واگذار میکنید، احتمالا خیلی هم اهمیت زیادی ندارد که کشورها قوانین این انتقال را ثبت کنند و نکنند!
مورد دیگری که در مورد اعتبار این توکنها وجود دارد، بحث بستر آنهاست که بعضا باعث نگرانی میشود. ببینید، NFT ها روی بلاکچین اتریوم ساخته و منتقل میشوند. به زبان دیگر، NFT که شما میسازید، میفروشید و خریدار میکنید در بلاکچین ثبت میشود و خب همانطور که میدانید، هر چیزی در بلاکچین ثبت شود اعتبار زیادی دارد؛ بنابراین احتمالا جانی نگرانی نیست. در ضمن به جز بلاکچین اتریوم، بلاکچینهای دیگری مثل تزوس، پولکادات و بایننس هم برای ساخت NFT ها در دسترس هستند.
آیا میتوانیم همین حالا یک NFT بسازیم و پولدار شویم؟!
بله شما همین حالا میتوانید یک NFT بسازید، اما پولدار شدن و نشدنتان به کمک این توکنها یک بحث دیگر است. ببینید، در اقتصاد همیشه چیزی ارزش دارد که برای آن خواهان و تقاضای زیادی باشد.
حالا تصور کنید شما به عنوان یک انسان عادی، اقدام تبدیل کردن یک تصویر معمولی، یک ویدیو شخصی یا… به یک NFT میکنید. حالا به نظر خودتان احتمال دارد کسی بخواهد این NFT را به قیمت چند ده هزار دلار بخرد؟
در حالت عادی خب قطعا نه! مگر اینکه یک اتفاق متفاوت بیوفتد! بنابراین اگر ایده خاصی ندارید، اگر انسان معروفی نیستید و اگر استراتژی متفاوتی برای ساخت این توکن ندارید، احتمالش پایین است که بتوانید آن را به قیمت خوب یا حتی قیمت عادی، بفروشید. چراکه برای آن تقاضایی وجود ندارد.
کاربرد NFT ها چیست؟
خب، اجازه بدهید قبل از اینکه به سراغ مراحل و روش ساخت NFT ها برویم، ببینیم اصلا این توکنها امروز برای چه کاری استفاده میشوند؟
1_ فروش آثار بدون محدودیت
اول از همه اینکه به کمک دنیای NFT ها هر کسی میتواند آثار و دیگر موارد را بدون محدودیتهایی مثل محدودیت زمانی، مکانی و… در یک چشم بر هم زدن به فروش برساند.
2_ فروش دارایی حقیقی
شاید برایتان جالب باشد بدانید در همین مدت کوتاه، بسیاری از افراد به کمک NFT توانستهاند داراییهای حقیقی مثل خانه و… را به فروش رسانده یا خریداری کنند.
3_ ساخت کلکسیون
امروز بعضی افراد هستند که به شدت علاقهمند به ساخت کلکسیونهای NFT شده و به همین دلیل کلکسیونهایی با NFT های مختلف میسازند.
4_ ثبت داراییها در بازی!
یادتان هست در گذشته بازی به اسم POU وجود داشت که میتوانستید در آن بازی شخصیت را به سلیقه خودتان دیزاین کنید؟ اما در نهایت نه این شخصیت و نه هیچ چیز دیگر در بازی متعلق به شخص شما نبود.
حالا امروز به کمک NFT ها میتوانید شخصیتها یا داراییهای بازیتان مثل یک تفنگ را به اسم خودتان ثبت کنید! به این ترتیب دیگر قرار نیست با حذف کردن بازیتان، زحماتتان از دست برود. البته این قابلیت فعلا مختص خود بازیهایی است که بر بستر بلاکچین هستند.
5_ ایجاد آواتار
در بسیاری از بازیها و برنامهها، مخصوصا در دنیای متاورس، شما میتوانید به کمک NFT ها یک شخصیت یا آواتار برای خودتان بسازید. همینطور در بعضی از آنها به کمک NFT ها مالکیت یک چیز دیجیتال مثل یک تکه زمین را خریداری میکنید.
6_ کسب درآمد دائم از فروش!
برای آن دسته از افرادی که میخواهند از فروش هنر یا هر نوع اثر و چیزی درآمد داشته باشند، دنیای NFT مثل یک بهشت است. چراکه در این دنیا قرار است حتی از فروش محصولشان در آینده توسط دیگران هم درآمد به دست بیاورند.
روش های کسب درآمد از NFT چیست؟
به طور خلاصه، روشهایی که امروز میتوانید به کمکشان از طریق NFT ها درآمد داشته باشید، اینها هستند:
1_ ساخت و فروش NFT
اولین راه این است که اگر توانایی تولید یک اثر خاص، مثلا یک ویدیو، تصویر گرافیکی و… را دارید، از طریق تبدیل کردنش به NFT و سپس فروشش، به درآمد برسید.
2_ خرید و فروش NFT
در صورتی که تخصص بالایی در دنیای NFT به دست آورده و متوجه شوید مخاطبان بیشتر به چه نوع محصولاتی علاقه دارند، ممکن است با خرید NFT های ارزان و فروش آنها با قیمت بیشتر به درآمد برسید.
3_ سرمایهگذاری روی NFT
راهکار دیگر، این است که به NFT ها به چشم بلند مدت نگاه کنید. در این راهکار یک NFT که به نظرتان با توجه به جهت بازار و علاقه مردم میتواند آینده خوبی داشته باشد را خریداری کرده و به امید ارزشمند شدنش، آن را نگاهداری میکنید. مثلا NFT یک تکه زمین مجازی.
4_ ساخت کلکسیون
همین حالا هم بعضی افراد در حال ساخت کلکسیونهای خودشان در دنیای NFT ها هستند. این یعنی شما هم میتوانید با ساخت یک کلکسیون، مثلا کلکسیون NFT های هولوگرامی و سپس فروششان به درآمد برسید.
5_ بازیها و برنامهها
در نهایت میتوانید به کمک NFT ها وارد بازیها و برنامههای مختلف شده و دارایی یا شخصیتتان را رشد داده و ارزشش را بالا ببرید.
آموزش ساخت NFT در ارز دیجیتال
نکته: دنیای وب و بسترهای فعال در دنیای ارز دیجیتال دائم در حال بروزرسانی هستند. پس بهتر است اگر قصدتان برای ساخت NFT جدی بوده و مدت زیادی از انتشار این مقاله گذشته، در سطح وب به دنبال ویدیوهای آموزشی در مورد این موضوع بگردید تا راهنمایی کاملتری دریافت کنید.
خب، بیایید به سراغ بخش اصلی مقاله رفته و ببینیم که اصلا بعد از همه اینها، چطور میتوانیم یک NFT اختصاصی برای خودمان بسازیم و حتی آن را در معرض فروش بگذاریم؟ برای شروع به ترتیب باید این مراحل را طی کنید:
1_ کیف پول بسازید
خب، بالاتر گفتم که بسترهای بلاکچین مختلفی مثل اتریوم، تزوس، پولکادات و… برای ساخت NFT وجود دارد. نکته مهم اینجاست که بعد از انتخاب بستر، باید کیف پولی داشته باشید که بستر مورد نظر را پشتیبانی کند. مثلا اگر انتخابتان همان اتریوم است، میتوانید یک کیف پول Trust Wallet یا MetaMask بسازید. همینطور کیف پولهای My EtherWallet و Coinbase Wallet انتخابهای بدی نیستند.
2_ انتخاب بازار
در حال حاضر چندین بازار و وب سایت در سطح وب فعالند که برای خرید و فروش و همینطور ساخت NFT ها استفاده میشوند. Rerible یکی از معتبرترین این بازارهاست اما در صورت علاقه میتوانید به سراغ دیگر سایتها هم بروید. در هر حال برای شروع وارد این سایت شوید.
نکته: پیشنهاد میکنم حتما با یک فیلترشکن و VPN خوب وارد سایت شده و کشور را هم روی آمریکا قرار بدهید. همینطور با سرعت اینترنت بالا وارد شوید تا به مشکل نخورید.
3_ اتصال کیف پول
بعد از این باید کیف پولتان را به این سایت متصل کنید.
همانطور که در تصویر بالا هم پیداست، برای این کار کافی است ابتدا گزینه Connect یا Connect Wallet را انتخاب کرده و سپس کیف پولتان را انتخاب کنید.
توضیح تصویر: از میان کیف پولهایی که در سایت پشتیبانی میشود، کیف پولی که در آن حساب دارید را انتخاب کنید.
4_ ساخت NFT
خب، دیگر نوبت به قدم اصلی است. برای این کار ابتدا باید روی گزینه Create یا Create Collection کلیک کنید:
بعد از این، تصویری مشابه تصویر پایین به شما نمایش داده میشود:
در این قسمت، گزینه Multiple برای زمانی است که قصد ساخت چندین NFT را داشته و گزینه Single برای وقتی است که بخواهید فقط یک توکن بسازید. پس Single را انتخاب کنید.
5_ انتخاب محتوا
خب، الان نوبت آن است که محتوای مورد نظر، اعم از تصویر، صوت یا هر چیز دیگری که میخواهید تبدیلش کنید به NFT را بارگذاری کنید. دقت کنید که اگر موضوع مورد نظر یک محتوای دیجیتال است، این محتوا باید از خودتان باشد. یعنی خود شما آن را ساخته باشید بنابراین اگر چنین نباشد به احتمال زیاد به مشکل میخورید.
در هر حال، گزینه Choose File که در تصویر بالا مشخص است را انتخاب کرده و محتوای مورد نظر را بارگذاری کنید. بعد از این میتوانید گزینه Unlock once purchased را هم انتخاب کنید. این دکمه به شما کمک میکند یک تصویر باکیفیت از NFT را هم در یک لینک جداگانه بارگذاری کنید تا افراد علاقهمند به خرید بتوانند آن را مشاهده کنند.
با توجه به اینکه در بلاکچین تصویر فشرده و نسبتا کمکیفیتی از NFT شما ذخیره میشود، بهتر است از این گزینه کمک بگیرید.
6_ قیمتگذاری
در مرحله بعدی باید یک قیمت روی NFT قرار بدهید. به کمک گزینه Instant Sale Price میتوانید این اقدام را عملی کنید. البته حواستان باشد، از این قیمت چیزی حدود ۲/۵ درصد به عنوان کارمزد برداشته میشود. همینطور یادتان باشد این قیمت بر واحد اتریوم است. مثلا قیمت توکن شما میتواند 5 یا اصلا 1500 اتریوم باشد.
7_ دیگر جزئیات
بعد از اینها باید چند کار جزئی دیگر را هم انجام بدهید:
اول از همه در بخش Royalties میزان درصد کارمزدتان از هر بار فروش این اثر را تعیین کنید. مثلا با انتخاب عدد 10 برای Royalties بعد از هر بار فروش آن، 10 درصدِ کل فروش به حساب شما واریز میشود.
در بخش Name یا Title یک نام برای آن انتخاب کرده و در گزینه Description، توضیحاتی در موردش بدهید. مثلا اینکه چرا باید آن را بخرند و در صورت خرید آیا محصول فیزیکی برایشان ارسال میشود یا نه. همینطور در قسمت Collection میتوانید NFT تان را در یک مجموعه اختصاصی یا مجموعه پیشفرض که همان Rarible است قرار بدهید.
با کمک Timed auction میتوانید توکنتان را به حراج بگذارید. در این شرایط باید یک زمان اتمام برای حراج انتخاب کرده و همینطور یک قیمت حداقلی را تعیین کنید که در بدترین و کمترین حالت، NFT به این قیمت به فروش برود. گزینه Fixed price، قیمتی است که حاضرید دقیقا در آن NFT تان را بفروشید. به کمک گزینه Unlimited auction هم تعیین میکنید که هر کاربری بتواند هر قیمتی برای خرید پیشنهاد بدهد.
در نهایت بعد از پر کردن همه گزینهها، باید دکمه Create Item را بزنید.
اینجا مراحل ساخت NFT در حال تکمیل است. در همین حین وارد این صفحه میشوید:
توضیح تصویر: ممکن است به دلیل تغییر ظاهر سایت یا متفاوت بودن کیف پول شما، ظاهر این صفحه کمی متفاوت باشد.
در این صفحه در حین ساخت NFT احتمالا باید هزینهای با عنوان کارمزد پرداخت کنید که میتوانید بین 80 تا 100 دلار یا حتی بیشتر باشد. (به کمک گزینه Edit شاید بتوانید کمی از این هزینه را کاهش بدهید.) در نهایت، هزینه ساخت آن از کیف پول اتریوم شما کم میشود. حالا با انتخاب دکمه Confirm توکن NFT شما ساخته شد!
چطور NFT بخریم؟ آموزش خرید NFT
خب، شاید از آندسته افرادی باشید که هدفتان ساخت NFT نیست و صرفا دوست دارید از میان هزاران توکنی که تا الان ایجاد شده، یک یا چند تا را برای خودتان بخرید. برای این کار ادامه مقاله را همراه من باشید.
1_ وارد بازار شوید
در قدم اول باید وارد یکی از بازارهایی شوید که در این حوزه فعالند. دقیقا منظورم همانهایی هستند که بالاتر به کمکشان نحوه ساخت NFT را آموزش دادم. در حال حاضر سایتهایی مثل opensea و cargo و mintbase انتخابهای خوبی هستند.
2_ اتصال کیف پول
بعد از این باید کیف پولتان را به بازار مورد نظر متصل کنید. این کار از طریق گزینه Connect یا Connect Wallet در هر کدام از این بازارها اتفاق میافتد.
3_ خرید با توجه به جزئیات
الان میتوانید از میان nft های موجود یکی را برای خرید انتخاب کنید اما قبل از آن حواستان به جزئیات باشد! مثلا اینکه آیا واقعا قیمت این NFT منصفانه انتخاب شده؟ آیا واقعا به دردتان میخورد؟ اینکه Royalties آن چقدر است و بعد از فروش چقدرش را باید به سازنده بدهید و دیگر موارد.
مزایای NFT
خب، اجازه بدهید با هدف جلوگیری از طولانی شدن بیدلیل مقاله، به طور خلاصه مهمترین مزیتهای NFT ها را توضیح بدهم:
تعلق کامل: در واقع NFT شما صرفا به شما تعلق دارد و نه هیچ کس دیگر. حتی اگر در گذشته یک آیدی اینستاگرام رند را داشتید، در نهایت این آیدی متعلق به شرکت فیسبوک بود. اما امروز NFT ها کمک میکنند هر چیزی مال شخص شما باشد!
تقسیمناپذیر: هیچ کس نمیتواند نیم یا بخشی از یک NFT را خریداری کند. این موضوع احتمالا باعث افزایش ارزش آنها میشود.
امن: با توجه به ثبت شدن NFT ها در بستر بلاکچین، عملا این دارایی غیر قابل تخریب و حذف شدن است.
قابل اعتماد: در دنیای بلاکچین، به راحتی میشود تایید کرد که هر NFT یک صاحب واقعی و قابل اعتماد دارد. همینطور خرید آنها از سایتهای تایید شده، کاملا امن است.
نامحدود: همانطور که تا اینجا هم متوجه شدید، عملا تبدیل هر چیزی به NFT ممکن است و محدودیتی در این دنیا وجود ندارد.
حذف دلالها: عملا در خیلی از معاملاتی که در دنیای NFT ها انجام میشوند، دلالها حذف شده و با کمترین درصد کمیسیون این معامله انجام میشود.
قابل خرید و فروش: بعد از همه اینها، مزیت دیگر این است که شما به عنوان یک فرد عادی، میتوانید NFT تان را بفروشید یا توکن فرد دیگری را بخرید.
معایب NFT
راستش را بخواهید به نظر من تنها عیبی که میشود برای بازار NFT، نه صرفا NFT شما، در نظر گرفت این است که امکان پولشویی در آن بسیار بالاست! در واقع بعضی از NFT هایی که امروز میبینید با قیمت بسیار بالای چند ده هزار یا میلیون دلاری به فروش میروند، نه برای به دست آوردن آن NFT، که برای پولشویی خریداری میشود.
در این روش در واقع صاحب NFT و خریدار آن یک نفر است و این معامله صرفا برای آزاد کردن پولهای غیر قانونی انجام شده که در دیگر معاملات ممکن است سریعا پیگیری شوند. در هر حال این مشکل ممکن است در بسیاری از بازارهای دیگر هم انجام شود. بنابراین خیلی به افراد فعال در حوزه NFT ا ارتباطی ندارد.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله ابتدا فهمیدیم که NFT چیست و سپس با نحوه ساخت و خریدش آشنا شدیم. به عنوان کلام آخر اگر به این حوزه علاقه دارید پیشنهاد میکنم نگاهی هم به مقاله «متاورس چیست» داشته باشید. در نهایت اگر فکر میکنید بخشی از این مقاله برایتان نامفهوم بود در بخش نظرات سوالتان را در مورد آن بپرسید.