در دنیای کسب و کار‌های فیزیکی، بعضی از رقبا و وقتی متوجه شوند که نمی‌توانند با شما رقابت منصفانه داشته باشد یا از موفق شدن‌تان ترس دارند، کار‌های ناجوانمردانه می‌کنند. مثلا ممکن است مشکلات قانونی برای‌تان ایجاد کنند؛ ممکن است سعی کنند به‌شکل فیزیکی به فروشگاه‌تان آسیب بزنند یا حتی برای‌تان برندسازی منفی کنند. دقیقاً چنین افرادی در دنیای سئو (SEO یا بهینه سازی سایت) هم وجود دارند و زمانی‌که متوجه شدند نمی‌توانند در نتایج جستجو به‌شکل منصفانه با شما رقابت کرده و رشد کنند، ترجیح می‌دهند به سراغ سئوی منفی بروند! اما سئو منفی یا Negative Seo چیست؟ چطور اجرا می‌شود و چطور باید در مقابل آن مقاومت کنیم؟ با توجه به اینکه عدم آشنایی با این نوع سئو ممکن است کل زحمات‌تان را به باد بدهد، در این مقاله هر چیزی که باید در موردش بدانید را به شما توضیح می‌دهم.
سئوی منفی چیست؟
سئوی منفی هر فعالیتی است که از طرف رقبای شما با هدف آسیب زدن به سایت و سئو سایت انجام می‌شود. اصولاً راهکارهای سئوی منفی به 2 دسته تقسیم می‌شوند:
دسته اول، آن‌هایی هستند که تلاش دارند اعتبار شما را نزد گوگل کاهش داده و بدنام‌تان کند. مثلاً اینکه رقیب برای سایت‌تان تعداد زیادی بک لینک بخرد تا گوگل تصور کند شما در حال خرید بک لینک هستید و قدرت سایت‌تان را کاهش بدهد. در این شرایط اغلب راهکارهای «سئوی کلاه سیاه» مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دسته دوم آن‌هایی هستند که به طور مستقیم کسب و کار و سایت‌تان را تحت تأثیر قرار داده و سپس گوگل هم به دلیل ضعیف شدن سایت‌تان سئوی‌تان را کاهش می‌دهد. مثلاً اینکه رقیب سایت شما را هک کرده، تمام محتواهای‌تان را حذف کند و گوگل هم در نتیجه رتبههایتان را پایین بیاورد.
راهکار‌ها و تکنیک‌های صحیح منفی چیست؟
خب در ادامه به شما توضیح می‌دهم که راهکارهای سئوی منفی چیست و بعد از توضیح هر راهکار و تکنیک، به نحوه مقابله با این روش سئو منفی می‌پردازم. با من همراه باشید.
1_ هک سایت شما با هدف از بین بردن محتوا‌ها
یکی از راهکارهای رایج این است که رقیب به کمک یک هکر یا حتی به کمک دانش خودش، سایت شما را هک کند. بعد از این که وب سایت شما به دست او افتاد، احتمالاً به‌شکل کاملا خاموش و بدون سر و صدا اقدام به انجام کارهایی می‌کند که گوگل اعتبار شما را کاهش بدهد.
- مثلاً ممکن است محتوا‌های قبلی‌تان را حذف کند،
- محتوای کپی‌شده از سطح وب در سایت‌تان بارگذاری کند،
- به سایت‌های بی‌ارزش و اسپم از سایت شما لینک بدهد،
- ظاهر سایت‌تان را بر هم بریزد،
- سرعت آن را به شدت کاهش دهد،
- لینک‌های مهم را از صفحات‌تان حذف کند،
- فایل‌های مهم سایت مثل فایل robot.txt را حذف کند،
- و… .
نحوه مقابله با این تکنیک سئوی منفی
خب نحوه مقابله با این تکنیک، اجرای تمامی راهکارهای «افزایش امنیت سایت» است. اگر وب سایت‌تان وردپرسی است، باید اقدام‌های مختلف و زیادی را انجام دهید. اما اگر از سایت ساز سیتی سایت استفاده کرده‌اید، فقط نیاز به اجرایی کردن چند نکته کوچک دارید که در بخش آموزش‌هایی که از طرف سیتی سایت به شما ارائه شده، توضیح‌شان دادیم.
خب برای سایت‌های وردپرسی:
- حتماً یک افزونه افزایش امنیت معتبر روی سایت نصب کنید،
- حتماً رمز سختی برای پنل ورود ایجاد کنید،
- حتماً به‌شکل هفتگی یا ماهانه از سایت‌تان نسخه پشتیبان تهیه کنید. البته اگر هر روز محتوای جدید ایجاد می‌کنید، می‌توانید روزانه این کار را انجام بدهید.
- به هیچ عنوان از سطح وب و از سایت‌های غیر معتبر افزونه و قالب دانلود نکنید.
- مراقب امنیت رایانه و مرورگر خودتان باشید.
- از رمزی که برای ورود به سایت انتخاب می‌کنید برای دیگر حساب‌های‌تان استفاده نکنید.
- و… .
نکته: البته اینها همه فعالیت‌های لازم در سطح سایت بود. علاوه بر اینها، باید مطمئن شوید شرکت هاستینگ‌تان هم شرکت معتبری بوده و به خوبی اقدامات لازم برای حفظ امنیت سایت را انجام می‌دهد. پس مهم است که از شرکت معتبری هاست بخرید.
2_ هک سایت شما با هدف کاهش اعتبارتان نزد گوگل
به طور کلی زمانی که گوگل متوجه شود سایت شما زیرِ حملات امنیتی بوده و هک شده، به شدت اعتبارتان را پایین می‌آورد. در واقع گوگل از این می‌ترسد که مبادا هکرها اطلاعاتی روی سایت شما بارگذاری کنند که وجودش باعث کاهش امنیت کاربران شود. (مثلا تبلیغ نصب یک اپلیکیشن که اطلاعات کاربران را می‌دزدد.) بنابراین بعد از فهمیدن هک شدن سایت، این موضوع را در سرچ کنسول به شما اطلاع می‌دهد، سپس رتبه‌های سایت‌تان را کاهش داده و البته به کاربرانی که قصد ورود به سایت را دارند، اخطار می‌دهد که از آن خارج شوید. همه اینها به شدت قدرت سئوی سایت شما را پایین می‌آورد. بنابراین ممکن است یکی از راهکارهای سئو منفی که رقبا از آن استفاده می‌کنند، دقیقاً همین تکنیک باشد. راهکار مقابله با این تکنیک هم نکاتی است که در سرفصل قبلی برای افزایش امنیت سایت توضیح دادم.
3_ خرید بک لینک اسپم
اگر بگویم رایج‌ترین تکنیک سئوی منفی خرید بک لینک اسپم است، دروغ نگفته‌ام! همانطور که در مقاله «بک لینک چیست» هم گفتم، بک لینک‌ها، یعنی لینک‌هایی که از دیگر سایت‌ها به شما داده شده، یکی از مهم‌ترین فاکتور‌های رتبه‌بندی گوگل محسوب می‌شوند. اما مشکل از جایی شروع می‌شود که شما به اشتباه، یا به دلیل نداشتن دانش کافی از سایت‌های نامعتبر لینک می‌خرید، یا اینکه تعداد زیادی لینک به سایت خودتان می‌دهید. هر دوی اینها و البته چندین اقدام اشتباه دیگر، این سیگنال را به گوگل می‌دهد که شما در حال تخلفید. حالا وقتی رقیب بخواهد با شما رقابت ناجوانمردانه‌ای کند، گوگل را فریب می‌دهد. با این راهکار که برای سایت‌تان از سایت‌های نامعتبر تعداد زیادی لینک خریداری کند. به این ترتیب گوگل به سایت شما مشکوک شده و حتی ممکن است سایت‌تان را پنالتی کند. منظور از پنالتی، جریمه گوگل است که در آن یک صفحه از سایت‌تان یا کل سایت‌تان رتبه‌اش کاهش پیدا می‌کند.
راهکار مقابله با این تکنیک سئو منفی
توضیح تصویر: بالا رفتن ناگهانی تعداد بک لینک‌های سایت در ابزار آنالیز بک لینک Seo Powersuite که می‌تواند نشان‌دهنده سئو منفی باشد.
با توجه به اینکه این راهکار بسیار در سطح وب رایج است، راهکارهای مقابلهای زیادی هم برایش به وجود آمده. مثلاً یکی از تکنیک‌ها این است که در همان ابتدای شروع فعالیت سایت‌تان، لیست یک‌سری از سایت‌های اسپمی که اغلب افراد از آن برای سئوی منفی کمک می‌گیرند را در ابزار دیسوو گوگل (Disavow) وارد کنید. در واقع Disavow ابزاری است که به کمک آن می‌توانید به گوگل بفهمانید تعدادی از بک لینک‌های سایت‌تان مربوط به شما نیست و رقبا برای‌تان آنها را ایجاد کرده‌اند. حالا وقتی شما از همان ابتدا تعداد زیادی از این سایت ها را Disavow کرده و به گوگل بگویید که اعتبارِ منفی هیچ یک از آنها را محسوب نکند، تا حدودی از سایت‌تان محافظت کرده‌اید.
اما خب این به تنهایی کافی نیست. در واقع راهکار اصلی این است که به طور مداوم بک لینک‌های سایت‌تان را آنالیز کرده و مطمئن بشوید که کسی جز خودتان برای‌تان لینکی خریداری نکرده. در ابزار سرچ کنسول، گوگل به شما آمار بک لینک‌های‌تان را می‌دهد. اما اغلب مواقع این آمار دقیق نیست. بنابراین بهتر است از “ابزار‌های آنالیز بک لینک” معتبری مثل ابزار سایت MOZ یا ابزار سایت Ahref کمک بگیرید و حداقل هر دو هفته یک‌بار بک لینک‌های سایت‌تان را آنالیز کنید. بعد از اینکه متوجه شدید لینک‌های جدید و مشکوکی به سایت داده شده، حتماً آنها را به ابزار دیسوو معرفی کنید تا گوگل بی‌اثرشان کند.
توضیح تصویر: تعداد زیادی بک لینک در یک روز برای سایت ساخته شده و این احتمالا به معنی سئوی منفی است!
نکته: به طور کلی اگر در زمینه ساخت و خرید بک لینک فعالیت اصولی و خوبی داشته باشید، در اغلب مواقع به دلیل پیشینه خوبی که دارید فعالیت‌های رقبا بی‌اثر خواهد شد.
4_ فعالیت مخرب در شبکه‌های اجتماعی
چند سالی است که در میان فاکتور‌های سئوی خارجی، چیزی به اسم “سوشال سیگنال” اضافه شده. در واقع در این فاکتور گوگل به بررسی اعتبار سایت شما در شبکه‌های اجتماعی پرداخته و اگر متوجه شود که مخاطبان در شبکه‌های اجتماعی اعتبار زیادی برای برندتان قائلند، کمی رتبه‌های سایت را افزایش می‌دهد. مثلا اینکه پست‌های اینستاگرام‌تان به تعداد زیادی لایک بخورد یا یک محتوای‌تان در توییتر به شدت ریتوییت شود، نشانه‌های خوب برای گوگل است. در همین بین بعضی از سئوکارها می‌گویند ممکن است رقبا بتوانند با خرابکاری در شبکه‌های اجتماعی، اعتبار سایت شما را نزد گوگل پایین بیاورند.
راهکار مقابله با این تکنیک سئوی منفی
با اینکه من خودم تا الان سئوی منفی در شبکه‌های اجتماعی را ندیده‌ام، در هر حال پیشنهاد می‌کنم حتماً در شبکه‌های اجتماعی مهم، مثل اینستاگرام، توییتر، فیسبوک و لینکدین، برای سایت‌تان حساب‌های‌تان را به نام برندتان بسازید تا رقبا نتوانند با ساخت حساب‌هایی به نام شما، خرابکاری کند.
5_ حملات DDOS
در واقع DDOS حملاتی است که در آن تعداد بسیار زیادی ربات اقدام به ورود ناگهانی به سایت شما می‌کنند. به این ترتیب هاست یا سرور سایت‌تان که احتمالاً توانایی پاسخ دادن به این تعداد کاربر زیاد را ندارد، از حرکت ایستاده و اصطلاحاً DOWN می‌شود. یعنی دیگر سایت‌تان تا زمانی که زیر این حملات است به کاربران نمایش داده نخواهد شد و به این ترتیب گوگل متوجه می‌شود که سایت شما قابلیت نمایش به کاربران را ندارد، در نتیجه رتبههایتان را به شدت کاهش می‌دهد.
نحوه مقابله با این تکنیک سئو منفی
خب عملاً مقابله با این راهکار مقابله در سطح سرور است. یعنی کار خاصی وجود ندارد که از داخل سایت بتوانید آن را انجام بدهید. اما در زمان خرید هاست یا سرور سایت باید به چند نکته توجه کنید.
- اول از همه اینکه از شرکت معتبری هاست را خریداری کنید که اگر مشکل خاصی پیش آمد، بتواند به شما در این زمینه کمک کند.
● درجه دوم اینکه به سراغ هاست یا سروری بروید که در کنار خدماتش، به شما خدمات مقابله با حملات DDOS را هم ارائه می‌کند.
- همینطور خرید CDN برای هاست هم یکی از بهترین انتخاب‌هاست.
6_ سئوی منفی از طریق نقشه گوگل
اگر به طور دقیق با فاکتور‌های سئو آشنا باشید می‌دانید که یکی از فاکتور‌های آن، اعتبار شما در نقشه گوگل است. در واقع گوگل برای اینکه مطمئن شود وب سایت و برند شما معتبر است، به نظراتی که کاربران در نقشه گوگل کسب و کارتان می‌دهند هم توجه می‌کند و حالا اگر این نظرات مثبت باشد، اعتبار سایت‌تان افزایش پیدا کرده و اگر منفی باشند، کمی اعتبارتان کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل بعضی از رقبا با تعداد زیادی حساب، به نقشه گوگل‌تان سر زده و نظرات منفی برای‌تان ثبت می‌کنند.
نحوه مقابله با این روش سئو منفی
خب راستش را بخواهید با توجه به محدود بودن ابزار GMB در ایران که مربوط به “کسب و کار‌های اینترنتی” است، خیلی دست‌مان برای حذف کردن این نظرات منفی باز نیست. بنابراین مجبوریم کاری کنیم که آنها تا حدودی بی‌اثر شوند. چطور؟ هر راهکاری که باعث شود نظرات مثبت نقشه گوگل‌تان افزایش پیدا کند، راهکار مقابله با این تکنیک سئوی منفی است.
- مثلاً اینکه به طور مستقیم از کاربران بخواهید نظر مثبت ثبت کنند،
- در اینستاگرام کمپین‌هایی برای افزایش نظرات مثبت نقشه کسب و کارتان ایجاد کنید،
- به کاربران برای خرید‌های بعدی‌شان در صورت ثبت نظر مثبت تخفیف بدهید،
- حتی از اطرافیان درخواست کنید نظر مثبت ثبت کنند و… .
نکته: به گفته بعضی منابع اگر کاربر در همان زمانی که در مکان کسب و کار شماست نظر مثبتش را ثبت کند، کمی بازدهی بیشتری دریافت خواهید کرد.
7_ برندسازی منفی
البته شاید درست نباشد که این موضوع را در میان راهکارهای سئو منفی بیاورم، چرا که این یک رقابت در سطح کسب و کار و برندسازی است. در هر حال برندسازی منفی می‌تواند تا حدودی روی سایت شما تأثیر بگذارد .مثلاً با کاهش جستجوی نام برندتان، با کاهش ورودی‌های سایت، با ثبت نظرات منفی در صفحات مرتبط به شما و… .
راهکار مقابله با این تکنیک سئوی منفی
مقابله با این مشکل هم خیلی تکنیک‌محور نیست و بیشتر باید به روش بازاریابی و برندسازی به مقابله با آن بپردازید. یعنی تلاش کنید آنقدر طرفداران برند شما افزایش پیدا کنند که تعدادی نظر منفی اندک، تأثیر زیادی ایجاد نکند. همینطور اینکه دائم شبکه‌های اجتماعی را رصد کنید و در سطح وب به دنبال اسم خودتان باشید تا اگر رقبا قصد برندسازی منفی داشتند، بتوانید سریعاً پاسخگویی کنید، تا حدودی عمل‌شان را بی‌اثر می‌کند. برای این موضوع باید از ابزار‌های رصد شبکه‌های اجتماعی و رصد وب کمک بگیرید. مثلاً ابزار رایگان Google Alerts یا ابزار‌های پولی.
8_ دزدیدن محتوای سایت شما
یکی از ناجوانمردانه‌ترین راهکارهای سئوی منفی، دزدی محتواست. در این روش رقیب اقدام به دزدیدن محتوایی که شما نوشته‌اید و ثبت آن به نام برند خودش می‌کند. یعنی چه؟ ببینید، مخصوصاً زمانی که سایت شما تازه‌کار است، قرار نیست دقیقاً به محض انتشار محتوای جدید گوگل محتوای‌تان را دیده و آن را به نام سایت شما ثبت کند. در این شرایط رقبایی که سایت‌هایی با اعتبار بیشتر داشته و گوگل در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر به آنها سر می‌زند (اصطلاحاً سرعت ایندکس شدن‌شان بیشتر از سایت شماست) محتوای شما را کپی کرده و در سایت خودشان منتشر می‌کنند. به این ترتیب گوگل محتوا را ابتدا در سایت آنها دیده و سپس زمانی که به سراغ سایت شما می‌آید، محتوای کپی را شناسایی می‌کند. در ادامه وقتی که این عمل دائم تکرار شود گوگل سایت شما را به عنوان یک سایت کپی‌کار شناسایی کرده و حتی احتمال دارد که پنالتی‌تان کند.
راهکار مقابله با این تکنیک سئو منفی
اول از همه باید مطمئن شوید که دچار این مشکل این شده‌اید. بنابراین هر از گاهی بخشی از محتوای‌تان را در گوگل جستجو کنید، مثلا یک پاراگراف از محتوایی که هفته پیش منتشر کرده‌اید را در گوگل جستجو کنید و ببینید که آیا این محتوا در سایتی به جز سایت شما هم وجود دارد؟ اگر جواب مثبت است و در نتایج جستجو، گوگل ابتدای سایت کپی‌کار را به شما نمایش داد و سپس سایت خودتان را، احتمالاً درگیر این مشکل شده‌اید! پس باید سریعاً کاری کنید.
مهم‌ترین راهکار برای از بین بردن این مشکل افزایش سرعت “ایندکس سایت” است. یعنی کاری کنید گوگل در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر و با سرعت بیشتری سایت‌تان را بررسی کرده و محتوا‌هایش را ایندکس کند. چطور؟
- اول از همه اینکه سعی کنید در ابتدای راه‌اندازی سایت، به‌شکل زمانبندی‌شده و با سرعت زیادی محتوا منتشر کنید. مثلاً اگر در ابتدای مسیر هستید هر دو روز یک بار، رأس یک ساعت خاص یا حداقل هر هفته یک‌بار، در یک روز خاص و ساعت خاص از هفته محتوا منتشر کنید. (هر دو شنبه ساعت 5)
- در درجه دوم هم به محض انتشار محتوا لینک آن را در شبکه‌های اجتماعی و مخصوصاً شبکه اجتماعی توییتر، ترجیحا در اکانت برند خودتان، منتشر کنید.
9_ حذف بک لینک
اگر کمی به‌شکل عمیق و تخصصی در مورد «لینک بیلدینگ» مطالعه کرده باشید، احتمالاً شنیده‌اید که می‌گویند تا جای ممکن از خرید یا ساخت بک لینک موقتی خودداری کنید. منظور لینک‌هایی هستند که بعد از مدتی، مثلاً یک ماه یا چند ماه، حذف می‌شوند. اما چرا؟ در واقع حذف شدن لینک‌هایی که قبلاً به سایت شما داده شده یکی از فاکتور‌های منفی است و نه‌تنها می‌تواند اعتبار خود لینک که به سایت‌تان منتقل شده بود را کاهش دهد، که حتی ممکن است کمی هم اعتبار قبلی سایت‌تان را از بین ببرد. به همین دلیل بعضی از افرادی که به دنبال سئوی منفی هستند به کمک ابزار‌های آنالیز لینک ابتدا لینک‌هایی که به سایت شما داده شده را پیدا می‌کنند و سپس با پرداخت پول به صاحب سایت‌ها یا راهکار دیگری، آنها را حذف می‌کند.
نحوه مقابله با این تکنیک سئوی منفی
راهکار مقابله با این تکنیک، صرفاً این است که در سایت‌های معتبر و شناخته‌شده لینک بسازید یا حداقل از افرادی لینک بخرید که واقعاً اصول حرفه‌ای کار را رعایت می‌کنند و قرار نیست بعد از مدتی برای رسیدن به کمی پول بیشتر، ارزش‌های اخلاقی‌شان را زیر پا بگذارند.
از کجا بفهمیم دچار سئو منفی شده‌ایم؟
بالاتر به این موضوع اشاره کردم که باید برای جلوگیری از سئو منفی توسط رقبا، چه کارهایی بکنید. مثلا آنالیز دائم بک لینک سایت‌تان، آنالیز سطح وب به دنبال تلاش رقیب برای بدنام کردن‌تان و… . اما بعد از همه اینها اگر به ناگهان بدون دلیل خاصی با مشکل کاهش شدید بازدید سایت روبرو شدید، بدانید که احتمال دارد مشکل، سئوی منفی باشد!
توضیح تصویر: کاهش شدید بازدید سایت در اثر پنالتی گوگل
در اغلب مواقع، کاهش بازدید ناگهانی و شدید به دلیل پنالتی گوگل و پنالتی هم یا در اثر سئوی کلاه سیاه خودتان یا سئوی منفی رقباست.
با وجود تکنیک‌های سوی منفی اصلاً ما شانسی داریم؟
سؤال خوبی است، بعد از خواندن این همه تکنیک سئوی منفی، شاید با خودتان بگویید که خب قطعا رقیب من می‌تواند به راحتی سایت من را دچار پنالتی گوگل کند و تمامی زحماتم را از بین ببرد، اما اینطور نیست! یعنی چه؟
اول از همه اجازه بدهید نظر خود گوگل را بررسی کنیم! سال 2012 گوگل اعتراف کرد که چیزی به اسم سئوی منفی وجود دارد، اما در همان حال، Matt Cutts، متخصص معروف گوگل اینطور گفت که: “طبق تجربه من افراد زیادی در مورد سئو منفی صحبت می‌کنند، اما تعداد بسیار کمی از آنها این‌ایده را اجرایی کرده و تعداد کم‌تری هم موفق می‌شوند! در ضمن کسب و کار‌های کوچک هم نباید نگران این موضوع باشند چراکه در اغلب مواقع، این تکنیک‌ها در بازار‌های بسیار پررقابت و بزرگ اجرایی می‌شوند.”
علاوه بر این طبق تجربه می‌گویم که مدتی است گوگل به دلیل ترس از سئوی منفی و ترس از جریمه کردن کسب و کار‌های قربانی، کمی در پنالتی کردن سایت‌ها مهربانی نشان داده و هر سایتی را به این راحتی‌ها پنالتی نمی‌کند.
علاوه بر اینها همانطور که بالاتر هم گفتم، برای اغلب تکنیک‌های سئو منفی، راهکارهای مقابلهای وجود دارد که با دانستن‌شان، می‌توانید از شر مشکل راحت شوید.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله ابتدا فهمیدیم که سئوی منفی چیست و سپس با چندین تکنیک سئو منفی آشنا شدیم. همینطور روش‌های مقابله با این روش سئوی ناجوانمردانه را هم آموختیم. در آخر اگر سؤال و نظری در مورد مقاله داشتید، در بخش نظرات آن را مطرح کنید تا پاسخ‌تان را بدهم.
