بوم کسب و کار چیست؟
آیا قصد راه‌اندازی یک کسبوکار جدید را دارید ولی نمی‌دانید از کجا شروع کنید؟ یا به‌دنبال سود بیشتر از طریق راه‌های مطمئن هستید؟ برای رسیدن به هدف خود، فقط کافی است یک بوم داشته باشید و یک قلم! اولین تعریف برای بوم کسبوکار برای اولین بار توسط الکساندر اوستروالدر، کارآفرین سوئیسی، بیان شد.
ولی پس از آن، کسب‌و‌کار‌های مختلف در سراسر دنیا از این روش استفاده کردند. ما در این مقاله بوم کسبوکار را به‌طور کامل توضیح داده و نحوه استفاده از آن را بیان خواهیم کرد. پیشنهاد می‌شود اگر در شروع راه‌اندازی کسبوکار خود هستید، مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
هدف از بوم کسب و کار؛ از راه‌اندازی تا گسترش فعالیت
بوم کسبوکار یک برنامه ریزی بصری است که همه استراتژی‌های کلیدی موردنیاز برای یک بیزینس در آن بررسی می‌شود. به‌عنوان دیگر، بوم کسب و کار با یک نگاه کلی‌نگر و عمومی همه نکات مربوط به محل کار، درآمد، ارتباط با مشتریان و موارد دیگر را در‌نظر می‌گیرد. در این روش، امکان آنالیز استراتژی نیز برای شرکت‌ها به‌وجود می‌آید.
با کمک اطلاعات به‌دست آمده، امکان به‌روز‌رسانی عملکرد شرکت ایجاد می‌شود. بوم کسب و کار نقش مهمی در گام‌های بعدی یک بیزینس مانند انتخاب لحن برند، استراتژی بازاریابی، گسترش کسبوکار و کسب درآمد بیشتر دارد. پیشنهاد می‌شود برای آشنایی بیشتر مقاله لحن برند سیتی سایت را مطالعه کنید. هدف از بوم کسبوکار، مشخص کردن نکات کلیدی و تمرکز روی آن‌ها است تا نکته حیاتی و مهم از چشم پنهان نماند.
انعطاف‌پذیری طراحی بوم کسبوکار بسیار بالا است. شما می‌توانید با توجه به نیاز خود، بوم اختصاصی طراحی کنید تا شما را سریع‌تر به جواب برساند. برای مثال، تصور کنید قصد راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی لباس فروشی را دارید. برای این کار از کجا باید شروع کنید؟ توجه به چه نکاتی در بازاریابی اهمیت دارد؟ و در نهایت چقدر سرمایه لازم خواهید داشت؟ قطعا بوم کسبوکار یک حوزه کاری نوپا، با شرکتی که قصد گسترش برند و فعالیت خود را دارد، متفاوت خواهد بود.
چگونه بوم کسب و کار بنویسیم؟ شناسایی 5 ابزار لازم
ارزش‌گذاری فونداسیون هر کسبوکار یا تولید محصول است. به‌طور‌کل، «ارزش» از مشتری به پول تبدیل می‌شود. این تبدیل در‌صورتی است که نیاز مخاطب توسط محصول یا خدمات شما رفع شده باشد. به‌همین دلیل، برای ایجاد «ارزش» باید سوالات زیر را از خود بپرسید:
- چه نیاز یا مشکلی را رفع می‌کنید؟
- چرا افراد به‌دنبال رفع این مشکل خواهند بود؟
- دلیل اصلی به‌وجود آمدن این مشکل چیست؟
کمک گرفتن از تیم‌های بازاریابی یا متخصصین هک رشد، از اقداماتی است که شرکت‌های مختلف با کمک آن قدم در مسیر پیشرفت می‌گذارند. هک رشد، مخصوصا در دنیای دیجیتال، باعث می‌شود تا کسب‌و‌کار‌ها به‌سرعت پیشرفت کرده و رقبای خود را کنار بزند. پیشنهاد می‌شود برای آشنایی بیشتر با بازاریابی نوین، مقاله هک رشد چیست را مطالعه کنید.
با‌این‌وجود استارتاپ‌های امروزی برای شروع کسبوکار و طراحی استراتژی، امکان استفاده از این ابزار‌ها و تکنیک‌های گران‌قیمت و متنوع را نخواهند داشت. در‌عین‌حال، عقب نماندن از رقبا و پیشرفت سریع، نیازمند یک نقشه ذهنی دقیق و قابل فهم است که در هر مقطع قابلیت تغییر داشته باشد.
1- توجه به مشتریان؛ مقدمه‌ای برای شناخت ارزش کسبوکار
مشتریان هر روز کیفیت محصول یا خدمات هر کسبوکار را بررسی می‌کنند. با درک رفتار مشتریان میتوان ارزش سازمان را به‌خوبی مشخص کرد. بخش مشتری در بوم کسبوکار به شما کمک می‌کند تا مخاطبین خود را بر‌اساس سن، جنسیت، علاقه‌مندی‌ها و عادت‌ها به دسته‌های مختلف تقسیم کنید. برای تنظیم بخش مشتریان بهتر است به نکات زیر توجه شود:
- مشکل یا نیاز چه گروهی از افراد قرار است حل شود؟
- ارزش کسب و کار ما با ارزش چه گروهی یکسان است؟
- آیا کسبوکار دیگری نیز در حوزه فعالیت شما وجود دارد؟
- در‌صورت مثبت بودن پاسخ سوال قبل باید ارزش‌ها و معیار‌های کسبوکار رقیب بررسی شود.
- آیا ارزش کسبوکار شما برای مردان، زنان یا هر دو گروه است؟
- آیا مخاطبین شما بزرگسالان 20 تا 30 سال هستند یا نوجوانان؟
- شخصیت افرادی که به دنبال محصول یا خدمات شما هستند، چگونه تعریف می‌شود؟
- بازار عرضه محصولات و خدمات شما چه ابعاد و وسعتی دارد. یا به‌عبارت دیگر چند درصد از جامعه را تشکیل می‌دهند.
جالب است بدانید در مرحله طراحی بوم کسب و کار میتوان از ابزارهای مختلف بازاریابی استفاده کرد. برای مثال با شناخت ادبیات مخاطبان در موتورهای جستجو می توانیم کسب و کار جذاب‌تری را خلق کنیم. در واقع تحقیق کلمات کلیدی و شناخت ادبیات کاربران یکی از مهم‌ترین گام های سئو است. پیشنهاد می‌کنیم اگر در این مرحله هستید با کمک مشاور سئو فرآیند خود را هوشمندانه‌تر طی کنید. برای این کار فقط کافی است وارد بخش مشاوره سئو سیتی سایت شده و با مشاورین ما در تماس باشید.
2- ارزش‌گذاری؛ بیان نکات مثبت کسبوکار
ارزش گذاری یعنی دلیل خرید یا استفاده مشتریان از خدمات شرکت یا محصولات برند شما. یک ارزش‌گذاری مناسب، ترکیبی از حل مشکل یا رفع نیاز مشتری و اضافه کردن یک ارزش به اون است. بیان ارزش باید ساده باشد و در یک جمله، مفهوم کسبوکار شما را به مخاطب و سایر کارکنان نشان دهد. برای مثال، سایت فروشگاهی «بوک میت» ارزش کسبوکار خود را در جمله زیر بیان می‌کند:
«بوک میت بهترین راه برای لذت بردن از کتاب است؛ در هر مکان و در هر زمان.»
پس برای ارزش‌گذاری از دید بوم کسب و کار می‌توانید به نکات زیر توجه داشته باشید:
از دید مشتری نکات کمی کسبوکار خود را بنویسید. به‌عنوان نمونه، به مثال فروشگاه اینترنتی لباس برگردیم: خرید لباس‌های ارزان و با‌کیفیت می‌تواند مزیت رقابتی و ارزش کسبوکار شما باشد.
ارزش‌های کیفی؛ هر ویژگی که با اعداد و ارقام قابل اندازه‌گیری نیست ولی باعث می‌شود تا احساسات مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال، خرید لباس‌هایی که دوست‌دار محیط زیست هستند.
یک راه دیگر برای بیان ارزش کسبوکار این است که از خود بپرسید: مشتری برند شما را با چه چیزی به یاد می‌سپرد؟ یا این‌که هنگام معرفی برند شما، چه ویژگی را دوست دارید به سایرین منتقل کنند. پاسخ این سوالات همان ارزشی است که شرکت شما باید روی آن متمرکز باشد؛ به همین دلیل باید حتما روی بوم کسبوکار درج شود.
این ارزش‌ها می‌تواند حتی در طراحی سایت کسبوکار نیز تاثیر‌گذار باشند. پس، نوشتن ارزش مناسب، نه تنها برای آینده شرکت و گسترش آن تاثیر دارد؛ بلکه در نوع فعالیت، بخش‌های مختلف سایت و برند نیز موثر خواهد بود. شرکت سیتی سایت برای طراحی سایت نیز به ارزش‌های هر کسبوکار توجه‌ای ویژه می‌کند. فرقی ندارد سایت فروشگاهی باشد یا شرکتی؛ سایت مانند نمای کسبوکار است که باید متناسب با پرسونا و ارزش برند باشد. اگر شما نیز قصد دارید سایتی طراحی کنید که در آینده با کسبوکار شما در مسیر موفقیت همراه باشد، سری به صفحه طراحی سایت شرکتی بزنید.
3- شناسایی کانال‌های ارتباطی با بخش مشتریان
کانال‌های ارتباطی مسیر‌هایی هستند که مشتریان می‌توانند از طریق آن به کسبوکار شما دسترسی پیدا کرده و وارد چرخه فروش شرکت شوند. این موضوع توسط استراتژی‌های کسبوکار قابل تعیین خواهد بود. سوالات زیر می‌تواند شما را برای شناسایی این کانال‌ها برای ارتباط با مشتریان کمک کند:
- راه اطلاع‌رسانی ارزش‌ها به هر بخش از مشتریان مشخص‌شده در بوم کسبوکار چگونه است؟
- مشتریان ما کجا هستند؟
- آیا در شبکه‌های اجتماعی ما را می‌بینند؟ هنگام رانندگی و شنیدن رادیو؟ دیدن تلویزیون یا در مراسم و کنفرانس‌ها؟
در واقع کانال‌های مختلف برای ارتباط با مشتری شامل شبکه‌های اجتماعی، سخنرانی‌های عمومی، ایمیل مارکتینگ، اینترنت، دیجیتال مارکتینگ، seo، بلاگ و سایر موارد مشابه می‌شود. در مقاله بازاریابی محتوا می‌توانید با این روش بازاریابی بیشتر آشنا شوید.
4- بخش‌های کلیدی فعالیت در بوم کسبوکار
بخش‌های کلیدی فعالیت هر کسبوکار به 3 دسته تقسیم می‌شود. این بخش به‌طور کلی نوع فعالیت کسبوکار را مشخص می‌کند. در ادامه هر بخش را با یک مثال توضیح می‌دهیم:
- اقدامات کلیدی: فعالیت و اقداماتی است که شرکت برای رسیدن به اهداف و ارزش‌های تعیین شده انجام دهد.
- منابع: این بخش شامل محیط کار، کامپیوتر، هاست و کارمندان است.
- شرکای کلیدی: اگر شرکت شما به تنهایی نتواند به ارزش‌های مشخص‌شده برسد، کدام شرکت یا کسبوکار می‌تواند کمک کند؟
با مشخص کردن هر یک از این بخش‌ها در بوم کسبوکار، دیگر نگران فراموشی موارد مهم نخواهید بود. پس از مشخص کردن این بخش‌ها، می‌توانید سرمایه لازم برای راه‌اندازی یا گسترش شرکت و فعالیت خود را نیز مشخص کنید.
5- درآمدزایی و جریان‌های درآمدی
جریان‌های درآمدی اصطلاحی است که در بوم کسب و کار نحوه تبدیل ارزش و راهکار به درآمد از سوی مشتری را تعیین می‌کند. برای تعیین این بخش از بوم، راه‌های مختلفی پیش روی شما قرار دارد. مثال‌های زیر می‌تواند به شما کمک کند:
- پرداخت به‌ازا هر محصول یا view
- هزینه به ازاء خدمات دریافتی
- هزینه‌های ثابت
- هزینه اشتراک
- سود سهام
- فید‌های ارجاعی
هر یک از این بخش‌ها یک نوع استراتژی محسوب می‌شود. برای بهره‌مندی از آن نیازمند دریافت مشاوره از کارشناس مربوطه خواهید بود؛ زیرا روش‌های گفته‌شده برای همه کسب‌و‌کار‌ها مناسب نخواهد بود.
مزایای به‌کار‌گیری بوم کسب و کار؛ ترسیم آینده‌ای موفق
ما در این مقاله به‌طور‌کامل به بررسی روش بوم کسب و کار پرداختیم. با مطالعه این مطلب احتمالا به مزایای آن نیز تا حدودی آگاه شدید. مهم‌ترین مزیت استفاده از بوم کسبوکار، کمک به راه‌اندازی یک فعالیت شغلی جدید است. سایر مزایا نیز شامل موارد زیر است:
- قابلیت تصویر‌سازی تصمیم‌های مهم در یک نگاه
- امکان بهبود و تغییر بخش‌های مختلف در مدت زمان کوتاه
- قابلیت اشتراک به افراد دیگر بدون نیاز به ارائه‌های طولانی
علاوه‌بر شرکت‌های نوپا، این روش برای شرکت‌هایی که قصد تغییر حوزه فعالیت یا بزرگ کردن کسبوکار خود را نیز دارند، بسیار کاربردی خواهد بود. ولی قبل از آن باید با شناخت نقاط ضعف و قوت شرکت، نسبت به تغییر مسیر یا نحوه ارتباط با مشتری اقدام کرد.
با گسترش استفاده از اینترنت، راه اندازی سایت، ساده‌ترین راه برای برقراری ارتباط با مشتریان خواهد بود. از آن‌جایی که کانال‌های ارتباط با مشتری نقش پر‌رنگی در این بوم دارد، پیشنهاد می‌شود تا متخصصان این حوزه در ارتباط باشید. اگر سوالی در خصوص راه اندازی سایت یا خدمات مشاوره سئو دارید، با کارشناسان سیتی سایت تماس بگیرید.
