با اینکه ممکن است بعضیها به شما بگویند برای یادگیری طراحی سایت دیر است، اداره آمار ایالات متحده تخمین زده تا سال 2030 این شغل حدود 13 درصد رشد داشته باشد! البته این آمار مربوط به یک کشور توسعهیافته است و قطعاً در ایران که هنوز بسیاری از این کشور عقبتر است، آمار رشد بیشتر خواهد بود. با توجه به این موضوع، در این مقاله به شما توضیح میدهم که چطور طراح سایت شویم؟ دقت کنید، این مقاله را من با حدود 4 الی 5 سال تجربه طراحی سایت مینویسم. بنابراین تمامی نکاتی که در آن میخوانید از جنس تجربه است.
چگونه طراح سایت شویم؟
ببینید، تبدیل شدن به یک طراح سایت میتواند در سطوح مختلف انجام شود. مثلاً یک نفر دوست دارد طراح سایتی شود که به برنامهنویسی مسلط است و نفر دیگر میخواهد طراحی سایت با وردپرس را یاد بگیرد. بنابراین ابتدا باید تفاوت این چیزها را یاد بگیرید.
تصمیمتان را بگیرید
خب اول از همه باید انتخاب کنید که دقیقاً هدفتان از تبدیل شدن به یک طراح سایت چیست؟ مثلاً الان شما میتوانید در کمتر از 2 ماه به کمک سیستم مدیریت محتوای وردپرس (در ادامه با آن آشنا میشوید.) به یک طراحی سایت تبدیل شوید. در عین حال میتوانید حدود 2 الی 3 برابر زمان بیشتری گذاشته و با یادگیری برنامهنویسی به یک متخصص برنامه نویسی وب تبدیل شوید! اما تفاوت در چیست؟ تفاوت در این است که اگر برنامه نویسی بلد باشید، میتوانید کارهای بسیار تخصصیتری انجام داده و درآمد بیشتری داشته باشید. مثلا اگر کارفرمایی بخواهد یک قابلیت متفاوت به سایتش اضافه کند، میتوانید با چند برابر دستمزدی که یک طراح برای ساخت سایت وردپرسی میگیرد، این قابلیت را برایش برنامه نویسی کنید.
اما کدامیکی انتخاب بهتری است؟ نظر من این است که ابتدا به سراغ یادگیری وردپرس بروید و زمانی که توانستید در زمان کوتاهی نحوه طراحی سایت با این سیستم را فرا بگیرید، در عین کسب درآمد به مرور مهارتهایتان در دنیای برنامهنویسی را هم افزایش بدهید. به این ترتیب هم، زمان کمی صرف کردهاید، هم در مسیر به کسب درآمد رسیده و هم میتوانید با خیال راحت مهارتهای لازم برای حرفهایتر شدن و افزایش درآمد را بیاموزید. پس من هم در ادامه دقیقاً این مسیر را به شما آموزش میدهم.
1_ یادگیری کار با وردپرس (وردپرس چیست؟!)
در گذشته برای ساخت یک سایت شما نیاز داشتید که ابتدا زبانهای برنامهنویسی Front-End، زبانهایی که به کمکش ظاهر یک سایت را میسازند را یاد بگیرید. در واقع الان هر چیزی که در این سایت مشاهده میکنید به کمک دو زبان css و html که همان زبانهای Front هستند ساخته شده. بعد از آن باید به سراغ زبانهای Back-End یا پشت صحنه میرفتید. به کمک این زبانها تمامی اقدامات پشت پرده سایت که از دید مخاطب پنهان بودن و عملاً هسته سایت، اجرایی میشود. اما بعد از مدتی چیزی به اسم «سیستم مدیریت محتوا» به وجود آمد!
سیستمهای مدیریت محتوا که امروز وردپرس معروفترین و محبوبترین آنهاست، به شما اجازه میدهد بدون نیاز به یادگیری زبانهای برنامهنویسی یک سایت طراحی کنید! چطور؟ خب اینجا خود سیستم مدیریت محتوا هسته یا همان Back-End سایت را بهشکل آماده در اختیار شما قرار میدهد. در ادامه برای ظاهر هم برنامهنویسانی وجود دارند که اقدام به ساخت قالبهای آماده میکنند.
توضیح تصویر: چند قالب آماده وردپرسی در یک سایت فروش قالب
قالبهایی که به کمک زبانهای برنامهنویسی css و html ساخته شده و شما کافی است آنها را با قیمتهای نهچندان گرانقیمت خریداری کنید. به این ترتیب عملاً 2 بخش اصلی سایت بهشکل آماده در اختیار شما قرار میگیرد و دیگر از یادگیری برنامهنویسی بینیاز خواهید شد.
پس وظیفه من به عنوان طراح سایت چیست؟
حالا سؤالی که پیش میآید این است اگر هسته سایت بهشکل آماده در اختیار ما قرار میگیرد و ظاهر آن هم به راحتی قابل خریداری است، وظیفه من به عنوان طراح سایت چیست؟ اصلا دیگر نیازی به من هست؟ در واقع نکته اینجاست که سوار کردن قالب روی سیستم مدیریت محتوا، ایجاد تنظیمات و البته خصوصی کردن ظاهر خودش نیاز به تخصص و زمان زیادی دارد. پس اینطور نیست که تصور کنید هر کسی میتواند به راحتی با دانلود کردن وردپرس، یک سایت طراحی کند. بلکه شما باید به عنوان طراح سایت حداقل بین 1 الی 7 روز برای ساخت یک سایت، البته به کمک دانش تخصصیتان، زمان بگذارید. به همین دلیل است که «قیمت طراحی سایت» قیمت خوبی بوده و امروز طراحان سایت چیزی بین 2 یا چند 10 میلیون تومان برای یک سایت وردپرسی دستمزد میگیرند.
چطور وردپرس را باید بگیریم؟
برای یادگیری کار با سیستم مدیریت محتوای وردپرس چند گزینه دارید. اول از همه اینکه یک دوره جامع در سطح وب فارسی پیدا کرده، آن را خریداری و از آموزشهایش استفاده کنید. اگر دوره خوبی بیابید، قطعاً به کمک آن میتوانید بسیار در زمان صرفهجویی کنید. راهکار دوم این است که به سراغ منابع رایگان، دورههای رایگان، ویدیوهای یوتیوب و آپارات و دیگر سایتهای سطح وب بروید. این انتخاب هم گزینه هوشمندانهای است اما ممکن است به دلیل گسسته بودن محتوای منابع رایگان، کمی زمان بیشتری را بطلبد.
در هر حال حتی در یک دوره کوتاه باید با این مفاهیم آشنا شده باشید. اگر هم نخواستید، میتوانید مقالاتی که در ادامه به آنها لینک دادهام را خوانده و سپس به سراغ ادامه مقاله بروید.
- هاست: منظور از هاست، آن فضایی است که اطلاعات وب سایت را رویش قرار میدهید. چیزی مثل همین رایانه خودتان.
- دامنه: دامنه همان نام وب سایت است. الان نام سایت ما، portal و پسوندش، .COM است.
- نحوه خرید دامنه: اینکه چطور در سایت NIC ثبت نام کرده، تفاوت پسوندهای مختلف دامنه چیست و کدام را بخریم؟
- چطور دامنه را به هاست متصل کنیم تا کاربر با وارد کردن نام سایت در مرورگر، وارد آن شود.
- چطور وردپرس را روی هاست نصب کنیم؟
- چطور تنظیمات اولیه وردپرس را انجام بدهیم؟
بعد از اینکه اینها را در دوره مورد نظر یا اصلا به کمک مقالات رایگان یاد گرفتید، به ادامه مسیر مشغول میشویم.
2_ با افزونههای ضروری وردپرس آشنا شوید
در وردپرس چیزی به اسم افزونه داریم. در واقع هر افزونه یا پلاگین چیزی مثل یک نرمافزار کوچک است که روی وردپرس شما نصب شده و یکسری قابلیتهای اضافه به آن میدهد. مثلاً ووکامرس، افزونهای است که به سایتتان متصل شده و بعد از انجام تنظیماتش، سایت عادی شما را به یک فروشگاه اینترنتی تبدیل میکند. در هر حال، در مراحل تبدیل شدن به طراح سایت باید افزونههای ضروری را شناخته و نحوه کار با آنها را هم یاد بگیرید. در مورد هر کدام از این افزونهها هم در سطح وب آموزشهای زیادی هست. به طور خلاصه مهمترین پلاگینهایی که باید با آنها آشنا شوید، اینها هستند:
- افزونه امنیت سایت: افزونههایی هستند که باعث میشوند نفوذ به وردپرس سختتر شده و امنیت سایت شما بالاتر برود. مثلا افزونه “all in one wp security and firewall” یا “Wordfence”
افزونه پشتیبانگیری: افزونههایی هستند که از تمامی اطلاعات روی سایت شما یک نسخه پشتیبان تهیه میکنند تا اگر به هر دلیلی مثل هک شدن سایت یا مشکلات دیگر، اطلاعات از دست رفت، توانید آنها را بازگردانی کنید. مثلا افزونه Updraft. - افزونه سئو: افزونههای سئو، افزونههایی هستند که در مسیر بهینه کردن سایت برای دیده شدن در نتایج جستجوی گوگل به شما کمک میکنند. مثلا افزونه Yoast Seo.
- افزونه فروشگاه : افزونه ووکامرس افزونهای است که سایت عادی شما را به فروشگاه اینترنتی با قابلیتهای زیاد تبدیل میکند.
- افزونه صفحهساز: با صفحهساز که برای خصوصیسازی ظاهر استفاده میشود، در ادامه آشنا میشویم.
3_ کار با صفحهسازها را یاد بگیرید
یکی از مهمترین اقداماتی یک طراح سایت باید انجام بدهد، خصوصی کردن ظاهر سایت است. در واقع یک قالب آماده، یک ظاهر از پیش تعیینشده را به شما میدهد و خب اصولاً هر کارفرمایی نیاز دارد سایتش بنا بر سلیقه خودش جزئیات ویژهای داشته باشد. اینجاست که شما به صفحهساز نیاز دارید. یک افزونه پرقدرت است که روی وردپرس نصب شده و به شما اجازه میدهد بدون نیاز به استفاده از کدهای برنامهنویسی، جزئیات ظاهری را تغییر بدهید. مثلاً یک کادر به سمت راست صفحه اضافه کنید یا یک فرم پرسش و پاسخ در بخش انتهایی سایت قرار بدهید.
توضیح تصویر: صفحهساز المنتور به شما اجازه میدهد به راحتی، عنصر و المان مورد نیاز را با کشیدن و رها کردن به صفحه اضافه کنید.
در حال حاضر معروفترین افزونه صفحهساز وردپرس؛ المنتور نام دارد. بنابراین باید حتماً کار با آن را یاد بگیرد. در دورههای طراحی سایت نحوه کار با آن را به شما آموزش میدهند. البته اگر بخواهید به یک طراح سایت متخصص و حرفهای تبدیل شوید شاید مجبور باشید دانشتان بیشتر از یک دوره عادی بالا برده و حتی دورههای تخصصی آموزش المنتور را خریداری کنید. همینطور ویدیوهای بسیار زیادی برای آموزش این صفحهساز در یوتیوب وجود دارد که بهتر است مشاهدهشان کنید.
4_ کسب درآمد را شروع کنید
نه خوشحال نشوید! هنوز فرآیند یادگیری طراحی سایت ادامه دارد. اما نکته اینجاست که شما در این مرحله و با همین سطح از دانش هم میتوانید وارد بازار کار شده و کسب درآمد کنید. اگر نیاز به راهنماییهای بیشتر دارید، مقاله «فریلنسر کیست» و سپس «بهترین سایتهای فریلنسری» را بخوانید تا بتوانید با نحوه درآمد در بازار آزاد آشنا شوید. اما به طور خلاصه در این مرحله چند انتخاب دارید:
- فعالیت به عنوان یک آزادکار یا همان فریلنسر و جذب پروژه از طریق سایتهایی مثل انجام میدم، پونیشا و سایتهای آگهی رایگان مثل دیوار و شیپور.
- استخدام در یک شرکت به عنوان طراح سایت
اینکه کدام گزینه بهتری باشد، به شرایط خودتان و اصلاً علاقهتان برمیگردد. من چون به کار در شرکت علاقه نداشتم، آزادکاری را انتخاب کردم!
نکته: دقت کنید، برای اینکه بتوانید پروژه مشتریان را بگیرید یا اینکه در یک شرکت به عنوان طراح سایت استخدام شوید، حتماً باید یک نمونه کار داشته باشید. پس بهتر است در قدم اول یک سایت اختصاصی برای خودتان و ترجیحا حتی به نام خودتان بسازید تا بتوانید از آن به عنوان نمونه کار استفاده کنید. همینطور میتوانید برای شروع یک پروژه با قیمت پایین بگیرید و اولین نمونه کار را بسازید. در هر حال مهم است که نمونه کار داشته باشید.
5_ سایت سازها را بشناسید
بعد از سیستمهای مدیریت محتوا، چیز دیگری به اسم سایت ساز وارد شد! سایت ساز یک سیستم است که برعکس سیستم مدیریت محتوا، میتواند در کمتر از 5 دقیقه یک سایت کامل یا فروشگاه اینترنتی را با ظاهر دلخواه شما تحویل بدهد. در واقع سایت ما، یعنی سیتی سایت هم یک سایت ساز است. با توجه به اینکه ممکن است در آینده مشتریان از شما در مورد سایت سازها سؤال کنند و حتی اینکه بخواهید برای بعضی از مشتریان به کمک سایت سازها سایت بسازید، پیشنهاد میکنم حتماً بهشکل تخصصی با آنها آشنا شوید. برای شروع کافی است به صفحه سایت ساز رفته و در کمتر از 5 دقیقه بدون نیاز به هیچ هزینهای یک سایت اختصاصی طراحی کنید.
6_ یادگیری دیجیتال مارکتینگ
به نظر من دانستن مهارتهای دیجیتال مارکتینگ به یک طراح سایت کمک زیادی میکند. در واقع بارها شده که به دلیل آشنایی جزئی یا کلی با یک مهارت مثل سئو یا ایمیل مارکتینگ، راحتتر با کارفرما مذاکره کرده یا به خاطر توصیههایی که به او کردهام، اعتبار بیشتری هم کسب کرده باشم. حتی گاهی مواقع ممکن است در صورت داشتن تخصص، بتوانید از ارائه خدمات دیجیتال مارکتینگ به کارفرمایی که برایش سایت ساختهاید، در آمدهای جزئی و شاید چشمگیر به دست بیاورید. اگر نظر من را میخواهید، پیشنهاد میکنم یک دوره رایگان یا غیر رایگان حداقل 15 الی 20 ساعته در مورد مهارتهای مختلف دیجیتال مارکتینگ ببینید. اگر دوست داشتید با زیرمجموعههای دیجیتال مارکتینگ آشنا شوید، حتماً مقاله «بازاریابی اینترنتی» را بخوانید
7_ کار با css و html را یاد بگیرید
خب از اینجا به بعد میخواهیم کمی حرفهایتر شده و به مرور خودمان را برای تبدیل شدن به یک برنامهنویس وب آماده کنیم. قدم اول از این فرآیند این است که کار با زبانهای css و html را یاد بگیرید. نترسید، حتی اگر هیچ پیشزمینهای در دنیای برنامهنویسی نداشته باشید، کارتان آسان است! چراکه یادگیری این 2 زبان به شدت ساده است و حتی در خیلی از مدارس در سرفصل دورههای طراحی سایت برای کودکان به آن میپردازند. برای یادگیری این 2 زبان میتوانید به سراغ دورههای پولی بروید. اما با توجه به اینکه امروز در سطح وب فارسی دورههای رایگان بسیار زیادی برای آنها وجود دارد، شاید بهتر باشد یک وب سایت و منبع خوب پیدا کرده و از دورههای رایگانش استفاده کنید.
8_ به سراغ یک زبان برنامهنویسی واقعی بروید
خوب به بخش سخت ماجرا رسیدیم. یادگیری زبان برنامهنویسی قطعاً در میان قدمهایی که تا اینجا طی کردید کمی سختتر است. در هر حال برای اینکه تبدیل به یک برنامهنویس وب موفق شوید قطعاً باید با یکی از زبانهای برنامهنویسی Back-end آشنا باشید. در حال حاضر زبانهای برنامهنویسی زیادی در دنیا وجود دارد اما اگر نظر من را در تاریخ شهریور سال 1401 بخواهید، پیشنهاد میکنم در حال حاضر زبان php را بیاموزید.
چراکه این زبان در خارج از کشور و داخل کشور محبوبیت زیادی داشته و در این چند سال به شدت گسترش پیدا کرده. بنابراین با یادگیری آن عملا پا به دنیای زبانهای برنامهنویسی محبوب و موفق میگذارید. در ضمن این را هم بدانید که به طور کلی وقتی یک زبان برنامهنویسی مثل php یا حتی سیشارپ را میآموزید، یادگیری زبانهای دیگر برایتان بسیار آسان میشود. بنابراین اگر در آینده زبان دیگری جای php را بگیرد، نگرانی زیادی نخواهد داشت چراکه با گذراندن حداقل یک دوره میتوانید به مرور به زبان جدید مسلط شوید.
برای یادگیری زبان برنامه نویسی php، اگر زبان انگلیسیتان خوب باشد میتوانید در یوتیوب آن را به رایگان یاد بگیرید. اما اگر به دنبال منابع فارسی میگردید، احتمالاً کمی دستتان برای منابع رایگان در یوتیوب و دیگر سایتها بسته بوده و شاید بهتر باشد یک دوره آموزشی بخرید.
9_ کار با جاوا اسکریپت را بیاموزید
زبان برنامهنویسی جاوا اسکریپت یا همان JS یکی از زبانهای محبوب در دنیا محسوب میشود و یادگیریاش برای هر طراح وب و برنامهنویسی ضروری است. البته این را هم بدانید که اگر آن را بیاموزید، موقعیتهای شغلی بسیار بیشتری در آینده در مقابلتان خواهد بود. نکته اینجاست که یادگیری JS کار خیلی سختی نیست و قطعاً نیاز نیست مثل زبان php برای آن زمان زیادی صرف کنید.
10_ کمی طراحی یاد بگیرید
دانستن اصول گرافیک به شدت باعث رشد شما به عنوان یک طراح سایت و البته برنامهنویس میشود! در واقع یادگیری چنین مهارتهایی باعث میشود جایگاههای شغلی بهتری گیرتان بیاید، درآمد بیشتری داشته باشید و… . بنابراین اگر نظر من را بخواهید بعد از گذشت مدتی، باید کمی در این زمینه هم روی خودتان کار کنید. به طور خلاصه مهارتهایی که وجود دارد و میتوانید آنها را بیاموزید اینها هستند:
- روانشناسی رنگها
- تجربه کاربری و اصول آن
- طراحی کاربری
- کار با فتوشاپ
- کار با ایلستریتور
- و… .
11_ در انتخاب شغل نهایی، وسواسی نباشید!
راستش را بخواهید یکی از چیزهایی که احتمالاً خیلیها به شما نمیگویند، این است که شاید برنامهریزیهایتان در طولانیمدت، واقعاً جوابگو نباشد! یعنی چه؟ احتمالا بسیاری از افرادی که در دنیای وب مشغول به کارند، این حرف من را تایید کنند که شغل و تخصص امروزشان را 5 سال پیش حتی نمیشناختند! در واقع دنیای وب پر است از افرادی که مثلاً روزی میخواستند تبدیل به سئوکار شوند و امروز به عنوان یک متخصص دیجیتال مارکتینگ فعالیت میکنند، افرادی که با هدف یادگیری طراحی وب پا به این دنیا گذاشته و امروز در زمینه طراحی اپلیکیشن فعالند و حتی آنهایی که میخواستند بازاریابی اینستاگرام را به عنوان شغل انتخاب کن کنند اما امروز در واحد برنامه نویسی مشغول به کارند!
البته نه اینکه بگویم چنین چیزی بد است، در واقع از این صحبت میکنم که اصولاً با یادگیری هر تخصص جدید و ورود به یک جمع کاری، ممکن است مسیرهایی در مقابل پایتان قرار بگیرد که تصمیماتتان را به طور کلی عوض کند! به عنوان نمونه ممکن است خود شما بعد از فعالیت در یک تیم به عنوان برنامهنویس وب به مرور متوجه شوید که علاقهمند به برنامهنویسی اندروید بوده و زمانی از روزتان را برای یادگیری آن صرف کنید و در نهایت به متخصص این حوزه تبدیل شوید. بنابراین پیشنهاد میکنم خیلی خودتان را نگران برنامهریزیهای بلندمدت و اینکه قرار است پنج سال دیگر دقیقاً در چه سمتی مشغول به کار باشم، نکنید. مسیری که بالاتر به شما توضیح دادم یک مسیر واقعاً خوب است و با یادگیری تخصصهای آن فرصتهای بسیاری از شغلهای محبوب و پردرآمد به سویتان باز میشود. بنابراین شاید بخشی از برنامهتان صرفاً باید اعتماد کردن به مسیر باشد.
12_ مهارتهای نرم را فراموش نکنید
منظور از مهارتهای نرم، چیزهایی مثل فن بیان، مذاکره، فروش و… است. در واقع با چند سال تجربه در بازار کار به جرأت به شما میگویم که اگر حتی بهترین مهارتهای تخصصی در دنیای وب را داشته باشید، اما در موضوعی مثل مذاکره کردن، قیمتگذاری و… ضعیف عمل کنید، یا مجبورید با قیمت بسیار پایین فعالیت کنید یا مشتریهای خوب و ارزنده را از دست بدهید. بنابراین حتماً نیمنگاهی هم به چنین مهارتهایی داشته باشید.
درآمد طراح سایت چقدر است؟
تا اینجا سعی کردم به جامعترین شکل ممکن به این سؤال جواب بدهم که چگونه طراح سایت شویم؟ اما به سراغ سؤال مهم بعدی برویم! درآمد یک طراح سایت چقدر است؟ بالاتر به این اشاره کردم که مهارتهای نرم واقعاً برای شما اهمیت زیادی خواهند داشت. حالا هم در مورد درآمد باید به همان مهارتها اشاره کنم. در واقع هستند عزیزانی که به دلیل نداشتن مهارت مذاکره یا نبود اعتماد به نفس کافی، کارهای چند 10 میلیون تومانی را فقط با 4/5 میلیون دستمزد تحویل میدهند و اتفاقاً هستند شیادانی که صرفاً به دلیل داشتن اعتماد به نفس و مهارت مذاکره، کارشان را با قیمت چند برابر ارائه میکنند. بنابراین به هیچ عنوان از مهارتهای نرم غافل نشوید.
اما بعد از اینها به طور خلاصه درآمد یک طراح سایت در بازار کار فعلی میتواند از ماهی 3 میلیون تومان شروع شده و بسته به نحوه کار، کیفیت کار، تخصص و… به بیشتر از 40 میلیون تومان هم برسد. اما خب حتی اگر تصور کنیم در ماه صرفا قرار است 1 سایت طراحی کنید، باید حداقل بین 3 تا 4 میلیون تومان در همان ابتدای مسیر درآمد داشت باشید. همچنین میتوانید از دورههای رایگان آکادمی سیتی سایت هم استفاده کنید تا چیزهای بیشتری در مورد راهاندازی کسب و کار اینترنتی و کسب درآمد از آن یاد بگیرید.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله به این سؤال پرداختیم که چطور طراح سایت شویم؟ با توجه به اینکه سعی کردم از هر دری در این مطلب صحبت کرده و تمامی موضوعات پیرامون طراحی سایت را پوشش بدهم، شاید سؤالهای زیادی در ذهنتان شکل گرفته باشد. بنابراین آنها را در بخش نظرات مطرح کنید تا به تمامشان بهشکل تخصصی پاسخ بدهم.