بیایید یک وضعیت کابوس‌وار را تصور کنیم: صبح از خواب بیدار می‌شوید و می‌بینید جایگاه کسبوکار شما در نتایج جستجوی گوگل، توسط رقبا و افرادی بدطینت دستکاری شده و ناگهان ثمره ماه‌ها و سال‌ها زحمت شما بر باد رفته و اکنون وبسایتتان دارد یک سقوط آزاد را در نتایج گوگل تجربه می‌کند!
متاسفانه این از آن تصوراتی نیست که در آخر بگویم «خیالتان راحت، چنین چیزی امکان ندارد!»، در واقع این کابوس برای برخی کسب‌و‌کارها و وبسایتها تعبیر شده و خسارات سنگینی به آنها زده است. اسم این کابوس در دنیای واقعی سئوی سیاه یا سئوی منفی (Negative SEO) است!
اگر دست یافتن به رتبه‌های بالاتر در نتایج گوگل را میدان نبردی بین خود و رقبایتان فرض کنید که مهارت داشتن در تولید محتوا، عرضه‌ی محتوا و آگاهی از کار با امکانات و ابزارهای مختلفِ مربوط به SEO، سلاح‌های مشروع شما در این جنگ مجازی باشند، باید یک احتمال را نیز در نظر داشته باشید: همه مثل شما جوانمردانه نمی‌جنگند!
راستی اگر دوست دارید که خیلی حرفه‌ای سئو سایت را یاد بگیرید و به ابزارهای مهم سئو مسلط شوید، پیشنهاد می‌کنیم سری به صفحه دوره کامل سئو بزنید، ما در این دوره 35 ساعته، تمام مباحث سئو و بهنیه‌سازی سایت از مقدماتی تا پیشرفته را به شما آموزش داده‌ایم.
سئوی منفی چیست؟
به بیان ساده، سئوی منفی یا Negative SEO به مجموعه‌ی اقدامات غیراخلاقی و سیاهی گفته می‌شود که رقبا یا خرابکاران برای ضربه زدن به جایگاه شما در نتایج جستجو در پیش می‌گیرند.
سئو منفی یا سئوی سیاه نقطه‌ی مقابل سئوی مثبت است. در سئوی مثبت، تمرکز فرد بر روی بهره‌گیری از امکانات و قواعد سئو در جهت ارتقاء رتبه و جایگاه وبسایت خود و بالاتر ایستادن از رقبا است. اما سئوی منفی به بیان عامیانه یعنی زدن به زیر میز بازی و در پیش گرفتن اقداماتی غیراخلاقی برای به زیر کشیدن رقیب در نتایج جستجو!
آیا سئو منفی واقعاً امکان‌پذیر است؟
همه می‌دانیم که عملکرد ضعیف و ناقص در سئو می‌تواند به جایگاه شما در نتایج جستجو آسیب بزند، مثلاً اگر به وبسایتهای بی‌کیفیت لینک بدهید یا حتی از سایت‌های بی کیفیت لینک بگیرید، نتیجه عکس خواهند داد. پس منطقی است که فرض کنیم اگر شخص دیگری همین سئوی ضعیف یا مخرب را به اسم شما انجام دهد و آنقدر هوشمندانه این کار را بکند که گوگل متوجه نشود، سئوی سیاه یا منفی هم امکان‌پذیر است.
بنابراین پاسخ سوال بالا این است که: بله، سئوی منفی امکان‌پذیر است و اگر به قدر کافی پیچیده و هوشمندانه انجام شود، تشخیص آن برای گوگل دشوار و گاهی امکان‌ناپذیر است.
با این حال، این موضوع نباید موجب وحشت شما شود چرا که سئوی منفی اقدامی آن قدر زمان بر است و احتیاج به انرژی دارد که اصولاً اتفاقی رایج نیست، اما به هر حال اگر رقبای سرسختی دارید و مدتی طولانی در برخی کلمات کلیدی از آنها بالاتر ایستاده‌اید، بد نیست این احتمال بدبینانه را همواره گوشه‌ای از ذهن خود داشته باشید.
روش‌های مختلف سئوی منفی و راهکارهای مقابله با آنها
سئوی منفی می‌تواند به روش‌های مختلفی اجرا شود. برای محافظت از وبسایت و کسبوکار اینترنتی خود لازم است این روش‌ها را بشناسید و برای هر کدام راهکاری مناسب را به اجرا بگذارید:
هک کردن وبسایت شما
لازم به یادآوری نیست که امنیت در فضای وب، اساسی‌ترین اصل فعالیت برای هر کسب‌و‌کاری است. هکرها می‌توانند با در دست گرفتن کنترل وبسایت شما در یک چشم به هم زدن تمام داشته‌ها و زحمات شما را بر باد بدهند. آنها با هک کردن وبسایت می‌توانند به راحتی محتوا را از طریق افزودن لینک‌های اسپم دستکاری کنند یا با ریدایرکت کردن صفحات شما به صفحات خودشان، به شما ضربات جبران‌ناپذیری بزنند.
البته این روش معمولاً برای وبسایتها و کسب‌و‌کارهای کوچک استفاده نمی‌شود، با این حال اگر کسب‌و‌کاری هستید که وبسایتتان رتبه‌ی بالایی در نتایج جستجو دارد، ممکن است هکرها را وسوسه کنید که از جایگاه وبسایت شما برای بالا بردن اعتبار و رتبه وبسایتهای خودشان سوءاستفاده کنند. آنها با هک کردن سایت‌تان خیلی راحت می‌توانند بازدیدکنندگان شما را به سایت خودشان هدایت کنند.
راهکار
اگر از سیستم مدیریت محتوای وردپرس استفاده می‌کنید، افزونه Google Authenticator را نصب و یک رمز عبور دو مرحله‌ای بسازید. به این ترتیب، هر بار که می‌خواهید وارد وبسایت خود شوید از شما خواسته می‌شود کدی که توسط این افزونه روی تلفن همراه شما تولید شده است را وارد کنید.
همچنین، به شدت توصیه می‌شود رمز عبوری متشکل از عدد و کاراکترهای ویژه انتخاب کنید، به طور مرتب از فایل‌ها و پایگاه داده خود نسخه‌ی پشتیبان بگیرید و اگر وبسایت شما به کاربران اجازه می‌دهد فایلی آپلود کنند، با شرکت میزبان (هاست) تماس بگیرید و از آنها بپرسید چطور می‌توانید برای جلوگیری از نفوذ بدافزارها یک آنتی‌ویروس نصب کنید.
دادنِ صدها یا هزاران لینک اسپم به وبسایت شما
یک یا چند لینک اسپم آسیب خاصی به رتبه‌ی سایت شما نمیزند، اما حملات سئو منفی معمولاً شامل لینک‌سازی‌هایی می‌شود که منشاء آنها گروهی از سایت‌هایی به‌هم‌پیوسته و مرتبط هستند. به این سایت‌ها مزارع لینک‌دهی (Link Farms) نیز گفته می شود. اکثر این لینک‌ها از یک انکر تکست نیز استفاده می‌کنند. این انکر تکست‌ها ممکن است کاملاً با سایت شما نامرتبط باشند یا شاید هم شامل یک کلمه‌ی کلیدی تخصصی باشند تا مجموع لینک‌های وبسایت شما را به گونه‌ای نشان دهند که گویا صاحب سایت، مسئول و عامل ایجاد این لینک‌ها است.
حتما بخوانید: با شناخت تبلیغات و روش‌های آن، تبلیغات خود را هدفمند کنید
راهکار
شناسایی یک حمله‌ی سئو منفی چیزی نیست که به آسانی قادر به انجام آن باشید، اما تشخیص زودهنگامِ تلاش‌های اولیه برای چنین حمله‌ای می‌تواند به شما کمک کند آسیب وارده را متوقف کنید. به این منظور باید مرتباً تعداد بک لینک‌های وبسایت خود را بررسی کنید. یکی از ابزارهایی که در این مسیر به شما کمک می‌کند SEO SpyGlass است که به شما هم نمودارهای رشد تعداد لینک‌ها در پروفایل وبسایتتان را می‌دهد و هم تعداد دامین‌های ارجاع‌دهنده را.
در این ابزار می‌توانید نوک نمودار را (که نشان‌دهنده افزایش ناگهانی لینک‌های غیرعادی به وبسایتتان است) بر اساس آخرین لینک‌هایی که در آن محدوده‌ی زمانی به وبسایت شما داده شده‌اند، تحلیل کنید و اگر هیچ منشاء مطمئن و معقولی برای این رشد ناگهانی در نمودار لینک‌هایتان نیافتید، بد نیست که به عامل Penalty Risk هم نگاهی بیندازید. این عامل با امتیازدهی خود به لینک‌ها و دادن امتیاز کمتر (مقیاس امتیاز بین ۰ تا ۱۰۰ است) می‌تواند به شما کمک کند که دریابید آیا لینک‌های مورد نظر از مزارع لینک‌دهی سرچشمه گرفته‌اند یا خیر.
سپس می‌توانید لینک‌های مخرب را خودتان تا جایی که امکان دارد حذف کنید و اگر قادر به حذف برخی از آنها نبودید می‌توانید یک فایل Disavow در همان محیط SEO SpyGlass بسازید و آن را به گوگل وبمستر خود معرفی نمایید. Disavow به معنی رد کردن و نفی کردن وابستگی این لینک‌ها به وبسایتتان است. به این ترتیب به گوگل می‌گویید که هنگام سنجش سایت‌تان چنین لینک‌هایی را نادیده بگیرد.
البته ابزارهای دیگری مانند Ahrefs نیز می‌توانند آمار دقیقی از بک‌لینک‌ها به شما ارائه کنند.
به دنبال خدمات سئو هستید؟
برای مشاوره رایگان، همین الان با ما تماس بگیرید.
کپی کردن محتوای وبسایت شما و پخش کردن آن در اینترنت
کپی کردن محتوای شما در سایر سایت‌ها نیز روش دیگری است که خرابکاران یا رقبا برای تخریب جایگاه و رتبه‌ی گوگل شما در پیش می‌گیرند. وقتی گوگل دریابد محتوایی در چندین سایت مختلف عیناً کپی شده است، معمولاً تنها یک نسخه از آن محتوا را رتبه‌بندی می‌کند.
در اکثر موارد گوگل آنقدر هوشمندانه عمل می‌کند که بتواند نسخه‌ی اصلی از وبسایت شما را تشخیص دهد، اما گاهی هم نسخه‌ی دزدیده شده را زودتر از نسخه‌ی اصلی پیدا می‌کند. در واقع، در چنین شرایطی، گوگل محتوای کپی شده را زودتر از محتوای اصلی شما، ایندکس می‌کند.
راهکار
Copyscape ابزاری کلیدی برای یافتن سارقان و کپی‌کارها است. هر چند این ابزار در زبان فارسی چندان دقیق کار نمی‌کند، اما می‌توان گفت بهترین ابزار رایگانی است که در حال حاضر وجود دارد.
اگر نسخه‌ای کپی شده از محتوای خود را با این ابزار پیدا کردید، بهتر است ابتدا با وبمستر سایت مربوطه تماس بگیرید و از او بخواهید محتوا را از سایت خود بردارد. اگر این روش نتیجه نداد می‌توانید با استفاده از ابزار «گزارش نقض حقوق مالکیت معنوی» (copyright infringement report)، این مسئله را به گوگل گزارش دهید.
اگر علاقمندید در این زمینه بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنم مقاله‌ی رامین محمودی در مورد بحران کپی‌کاری و سرقت محتوا در وب فارسی را نیز مطالعه کنید.
ایجاد لینک‌هایی با کلمات کلیدی غیراخلاقی یا غیرقانونی
ممکن است خرابکاران با انکر تکست‌های حاوی کلمات کلیدی شرط‌بندی، پوکر یا کلمات مرتبط با مسائل غیراخلاقی به وبسایت شما لینک بدهند و به این ترتیب شما را از چشم گوگل بیندازند! این روش، روشی ساده و قابل شناسایی است. قطعاً شما نمی‌خواهید از دید موتورهای جستجو وب‌سایتی تلقی شوید که حوزه فعالیتش با کلمات کلیدی غیرقانونی یا غیراخلاقی شناسایی می‌شود.
راهکار
این مورد هم، دقیقاً موردی مشابه با لینک‌های بی‌کیفیت است. شما باید سعی کنید در سریع‌ترین زمان این لینک‌ها را شناسایی کرده و برای حذفشان اقدام کنید.
حذف بهترین بک‌لینک‌های شما
این روش یکی از انواع خیلی موذیانه‌ی سئوی منفی است. در این روش برخی وبمسترها ایمیل‌هایی دریافت می‌کنند که از جانب شما از آنها خواسته می‌شود برخی لینک‌ها را حذف کنند. این در حالی است که هیچ دلیلی برای چنین کاری وجود ندارد زیرا آن لینک‌ها در چارچوب استانداردها و مقررات گوگل قرار می‌گیرند. در واقع خرابکارها به اسم شما به صاحبان آن وبسایتها ایمیل می‌زنند و خواهان حذف بهترین بک‌لینک‌های شما می‌شوند.
راهکار
هرگاه با وبمسترها تماس می‌گیرید، حتماً از ایمیلی با دامنه‌ی خودتان استفاده کنید نه ایمیل شخصی‌تان در یاهو یا Gmail! به این ترتیب به مخاطب ایمیل ثابت می‌کنید که شما برای وبسایت مورد نظر کار می‌کنید و شخص دیگری نیستید که صرفاً تظاهر به ارتباط با آن سایت می‌کند.
همچنین، لازم است همواره بهترین بک‌لینک‌های خود را تحت نظر داشته باشید. برای این منظور می‌توانید از ابزار MonitorBacklinks.com استفاده کنید. در این وبسایت می‌توانید بک‌لینک‌های مهم خود را با زدن تگ یا برچسب مشخص کنید تا اگر هر یک از آنها به طور ناگهانی حذف شد، بلافاصله این وبسایت به شما اطلاع دهد.
حتما بخوانید: ریدایرکت 301 چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
ایجاد صفحات و پروفایل‌های جعلی به نام شما در شبکه‌های اجتماعی
گاهی اوقات اسپمرها اکانت‌هایی جعلی در شبکه‌های اجتماعی به اسم شرکت شما یا وبسایت شما ایجاد می‌کنند و به تخریب شهرت و اعتبار برند شما می‌پردازند. اگر این موارد کم‌تعداد باشند مشکلی وجود ندارد، اما در حملات سئو منفی با فعالیت سازمان‌یافته‌ای به نام خود در شبکه‌های اجتماعی مواجه خواهید بود که دائماً اسم برند شما را زیر مطالب و محتواهای نامربوط یا مخرب، منشن می‌کنند.
راهکار
با گزارش دادن این اکانت‌ها به عنوان اسپم، آنها را پیش از اینکه فالوئر جذب کنند، حذف کنید. اگر می‌خواهید بدانید چه کسی دارد از اسم برند شما استفاده می‌کند می‌توانید از Mention.net استفاده کنید. با این ابزار به محض اینکه کسی نام تجاری شما را در هر شبکه‌ی اجتماعی یا وب‌سایتی منشن کند به شما اطلاع داده خواهد شد و سپس می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا لازم است اقدامی انجام دهید یا خیر.
نگاه گوگل به سئو منفی چیست؟
گوگل، همواره پتانسیل و میزان خطر سئو منفی را اندک نشان داده است. مثلاً در سال 2012 مت کاتس از مدیر تیم وب اسپم گوگل اعلام کرد که با معرفی ابزار Disavow Links سئوی منفی یا Negative Seo در بدترین حالت یک مزاحمت محسوب می‌شود. با اینکه گوگل می‌پذیرد که حملات سئوی منفی امکان رخ دادن دارند، اما اصرار دارد این حملات بسیار غیرمعمول هستند. همچنین، گوگل قادر است خاطیان را شناسایی کرده و با آنها برخورد کند. به علاوه، گوگل به وبمسترها توصیه می‌کند که هشیار باشند و موارد وب اسپم را گزارش دهند و هر جا که لازم بود از ابزار Disavow استفاده کنند.
با این حال با کمی دقت مشخص می‌شود که موضع گوگل درباره سئو منفی در طی سالیان اخیر کمی تغییر کرده است. مثلاً زمانی گوگل اعلام کرد که
رقبا تقریباً هیچ کاری نمی‌توانند برای آسیب زدن به رتبه‌ی شما یا خارج کردن وبسایت شما از ایندکس گوگل انجام دهند
اما بعدتر اذعان کرد که:
گوگل به شدت تلاش می‌کند تا از هر گونه امکانی که وبسترهای دیگر را قادر سازد به رتبه‌ي شما آسیب بزنند یا سایت شما را از ایندکس ما خارج کنند، جلوگیری نماید.
در واقع، با اینکه گوگل تصدیق می‌کند احتمال رخ دادن سئوی منفی وجود دارد، اما اصرار دارد این شرکت اقدامات و ابزار لازم برای مواجهه با چنین مشکلی را پیش‌بینی کرده است و جای نگرانی وجود ندارد.
نشانه‌هایی که می‌گویند شما قربانی سئوی منفی شده‌اید
اگر نشانه‌های زیر را در لینک بیلدینگ وبسایت خود مشاهده می‌کنید، به نظر می‌رسد که قربانی سئوی منفی شده‌اید:
- لینک‌های خیلی زیاد از فروم‌های خارجی
- تعداد بسیار زیادی لینک از وبسایت‌هایی با دامنه های .ru، .cz،.cn، .pl، .ro، .bg، .bz، .com.ar، .com.br و info. البته تمام این لینک‌ها احتمالاً غیرطبیعی نخواهند بود، اما اگر ناگهان با سیل عظیمی از لینک‌هایی از وبسایتهای خارجی روبه‌رو شدید، این موج لینک‌های عجیب و غریب می‌تواند نشانه‌ای از یک حمله باشد.
- تعداد زیادی لینک از پست‌های وبلاگی کاملاً نامرتبط و غیرعادی.
- تعداد زیادی لینک دارای انکر تکست از منابع متعدد. البته باید یادآوری کنیم که دریافت یک لینک Sitewide از یک منبع قابل شناسایی، نشانه‌ی سئوی منفی نیست، حتی اگر به صورت ناگهانی هزاران لینک از آن منبع به سمت شما سرازیر شود.
- موج ناگهانی و بزرگی از لینک‌های مربوط به وبسایتهای غیرمجاز نظیر وبسایتهای غیراخلاقی یا وبسایتهای شرط‌بندی و … .
آیا واقعاً باید نگران سئو منفی بود؟
واقعیت این است که گوگل به خوبی تلاش می‌کند تا وبسایتها را با الگوریتم‌های خاص خود از این نوع مشکلات مصون بدارد و باید گفت که اکثر کسب‌و‌کارها و وبسایتها لازم نیست نگران حملات سئوی منفی باشند زیرا معمولاً سایت‌هایی مورد حملات سئو منفی قرار می‌گیرند که در بازاری به شدت رقابتی و پرسود فعالیت می‌کنند. بنابراین در اکثر موارد اگر وبسایت و کسب و کار شما چنین شرایطی ندارد پس جای نگرانی نیست، هر چند که توصیه همیشگی این است که احتیاط شرط عقل است.
با مطالعه‌ی این مقاله اکنون فهمیدیم سئو منفی چیست و آیا واقعا امکان‌پذیر است که اشخاص دیگری بتوانند وضعیت سئوی وبسایت ما را دستکاری کنند یا خیر. همچنین از روش‌هایی مطلع شدیم که خرابکاران یا رقبا می‌توانند برای ضربه زدن به جایگاه و رتبه‌ی وبسایت ما در نتایج جستجو استفاده کنند. این روش‌ها به طور خلاصه عبارتند از:
- هک کردن وبسایت
- لینک‌بیلدینگ جعلی و اسپم به وبسایت که باعث می‌شود بلافاصله از چشم موتورهای جستجوگر بیفتید!
- کپی کردن محتوا و پخش گسترده‌ی آن در اینترنت.
- حذف بهترین بک‌لینک‌های شما با ارسال درخواست‌های جعلی به نام شما برای صاحبان وبسایتها و درخواست حذف بک‌لینک از آنها.
- ایجاد صفحات و اکانت های جعلی به نام شما در شبکه‌های اجتماعی و فعالیت مخرب در این شبکه‌ها با اسم و برند شما
از سوی دیگر دیدیم که گوگل همچنان سئوی منفی را به چشم یک معضل فراگیر نمی‌بیند و با توجه به اقداماتی که در راستای پیشگیری و مقابله با حملات سئوی منفی انجام داده است، آن را در بدترین حالت مزاحمتی قابل رفع می‌داند. با این وجود ما به شما توصیه می‌کنیم اگر کسب‌و‌کاری بزرگ هستید یا جایگاهی عالی در نتایج گوگل و رقبایی سرسخت در زمینه‌ی فعالیت خود دارید همواره بهتر است جانب احتیاط را رعایت و در صورت لزوم از راهکارهایی که در این مقاله معرفی شد استفاده کنید.
امیدواریم که مطالعه این مقاله برایتان مفید بوده باشد. منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم.
