شاید این فصل را باید به عنوان فصل اول قرار می‌دادیم زیرا ابزارهای معرفی شده در این سری مقالات، بسیار پایه‌ای و ضروری هستند. اصطلاحات و واژه‌ها نیز عناصری هستند که امکان انتقال مفاهیم سری مقالات هک رشد را فراهم کرده‌اند.
با این اوصاف دلیل مهمی که باعث شد این فصل را به عنوان آخرین مقاله بیاوریم، این بود که معرفی ابزارها و اصطلاحات هک رشد در ابتدای کار معمولاً باعث می‌شود افراد گمان کنند همه چیز را در مورد هک رشد دریافته‌اند. این در حالی است که اصلاً نمی‌دانند چطور باید در عمل از این ابزارها استفاده کرد. همچنین، معنای واژه‌ها را در عمل متوجه نخواهند شد.
اگر صرفاً یک ابزار تجزیه و تحلیل را روی وب‌سایت یا محصول خود به کار ببندید، بدون آنکه بدانید فلسفه‌ی هک رشد چیست یا اینکه اصلاً هک رشد در عمل چگونه اجرا می‌شود، در واقع فقط با اعداد و آمارها بازی خواهید کرد و همه چیز را در محصول خود به صورت تصادفی تغییر خواهید داد تا ببینید نتیجه چه خواهد شد.
معیارهای موجود در ابزارهای هک رشد باعث می‌شوند گمان کنید که می‌دانید در حال انجام چه کاری هستید. جدول‌ها و نمودارهای این ابزارها بسیار رسمی هستند و اسامی ثقیلی دارند. همین باعث می‌شود تصور کنید که واقعاً در حال اجرای هک رشد هستید، اما این اتفاق رخ نخواهد داد مگر زمانی که تمام مقالات قبلی این راهنما را خوانده باشید. به این شکل با فلسفه و مفاهیم هک رشد در عمل آشنا خواهید شد.
دلیل دیگری که این فصل را در انتهای مقالات این راهنما آوردم این بود که ابزارهای مورد استفاده در هک رشد دائماً در حال تغییر و پیشرفت هستند، اما خود هک رشد فرآیند مشخص و نسبتاً باثباتی است. به عبارت دیگر هر ابزاری که استفاده کنید، اصل کاری که انجام می‌دهید ثابت است: هدایت کاربران در طول قیف رشد.
شما همواره در حال فرضیه سازی هستید، آزمایش انجام می‌دهید و نتایج خود را بهینه می‌کنید. همچنین، همیشه در فرآیندی درگیر هستید که عمیق‌تر از خود این ابزارها و واژه‌هایی است که استفاده می‌کنید. پس، باید گفت هک رشد بیش از اینکه مجموعه‌ای از ابزارها باشد، یک طرز تفکر و فرآیند است.
از سوی دیگر، هک رشد تنها مجموعه‌ای از تاکتیک‌ها نیست (علی رغم تعداد زیاد تاکتیک‌هایی که در این مقالات معرفی شد). هک رشد فرآیندی است که شما را به استفاده از این تاکتیک‌ها می‌رساند. البته باید از ابزارهای هک رشد استفاده کنید، باید از واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی این حوزه استفاده کنید و باید از تاکتیک‌ها استفاده کنید، اما باید بنیان‌ها و مفاهیم پایه‌ی هک رشد را پیش از دست زدن به هر اقدامی، فراگرفته باشید.
اگر مثل یک هکر رشد فکر کنید، آنگاه تاکتیک‌هایی را کشف خواهید کرد که هیچ فرد دیگری از آنها آگاه نیست. به این ترتیب، قادر خواهید بود حتی زمانی که ترفندها و نکات فعلی به پایان راه خود رسیده‌اند، باز هم به بقای خود ادامه دهید.
در ادامه اصطلاحاتی را که معمولاً در حوزه‌ی هک رشد می‌شنوید، توضیح داده‌ام. هر چند این فهرست کامل نیست، اما می‌تواند مفید باشد. تعریف‌هایی که در این قسمت ارائه شده‌اند به هیچ‌وجه تعریف رسمی و سنگینی نیستند، بلکه سعی شده است مفاهیم و اصطلاحات هک رشد به زبان ساده شرح داده شوند.
بنابراین در اینجا بیش از تخصص‌گرایی، تمرکز بر سادگی و روشن بودن توضیحات بوده است.
شاخص کلیدی عملکرد (KPI)
هر کسبوکاری معیارها و شاخص‌های کلیدی متفاوتی برای سنجش عملکرد خود دارد. شاخص کلیدی عملکرد (KPI یا Key Performance Indicator) عددی است که به کمک آن می‌توانید بفهمید اوضاع کسب‌وکارتان چگونه است. مثلاً اگر دارید اشتراکِ نرم‌افزار می‌فروشید، شاخص کلیدی عملکرد شما، تعداد اشتراک‌های جدیدی است که روزانه می‌فروشید.
یک شاخص کلیدی دیگر برای عملکرد چنین کسبوکاری می‌تواند تعداد لغو اشتراک‌های روزانه‌ی شما باشد. KPI عددی مبهم نیست که آن را از معادلاتی پیچیده به دست آورید، این شاخص، عددی مشخص و معین است که به دلایل روشنی به آن رسیده‌اید و با مراجعه به آنT می‌توانید بفهمید که روند حرکت و وضعیت سلامت شرکت شما در چه حال است.
در اینجا روالِ مفید برای کار با KPIها را معرفی می‌کنم:
- یک ایمیل خودکار ایجاد کنید که روزانه، هفتگی و ماهانه داده‌های مربوط به دستیابی یا عدم دستیابی به KPIهایتان را به شما ایمیل کند.
- یک داشبورد یا پیشخوان داشته باشید که داده‌های مربوط به KPI را به گونه‌ی مناسبی نمایش دهد تا روند حرکت شرکت خود را بر مبنای عملکرد فعلی‌تان به شما اطلاع دهد.
- بگذارید تمام کارمندان‌تان به داده‌های مربوط به KPI دسترسی داشته باشند. این باعث می‌شود افراد بدانند چه شاخص‌ها و ملاک‌هایی در کسبوکار شما اهمیت دارد. به این ترتیب، در تصمیم‌گیری‌ها و عملکرد خود باید این معیارها را مدنظر قرار دهند.
ضریب ویروسی شدگی (K)
پیش‌تر در مقاله هک رشد و تاکتیک‌های مبتنی بر محصول درباره ضریب ویروسی شدگی صحبت کردیم.
ضریب ویروسی‌شدگی عددی است که به شما می‌گوید چه تعداد افراد جدید به خاطر کاربران فعلی‌تان به مشتری شما بدل شده‌اند. اگر هر ۵۰ بازدیدکننده‌ای که دارید باعث شود ۱۰۰ بازدیدکننده جدید به محصول شما سر بزنند، آنگاه ضریب ویروسی‌شدگی شما عدد ۲ خواهد بود. هر عددی بالاتر از ۱ به این معناست که شما ویروسی شده‌اید و این، بهترین اتفاقی است که می‌تواند برای هر کسبوکاری رخ دهد.
در ادامه چند نکته درباره ویروسی‌شدگی را با شما در میان می‌گذارم:
- ویروسی شدن بر اساس یک معادله تعیین می‌شود. ویروسی شدن صرفاً عبارتی مبهم و همگانی نیست که بتوانید برای توصیف هر چیزی که همه‌جا در اینترنت حضور دارد، استفاده کنید.
- ضریب ویروسی‌شدگیِ بالای ۱ واقعاً ضریب فوق‌العاده‌ای است، اما حتی اگر عدد شما از ۱ هم کمتر است باز هم به معنی این است که بازدیدکننده‌ها و مشتری‌های جدید، بدون زحمت خاصی و فقط از طریق بازدیدکننده‌های فعلی شما دارند به سمت شرکت سرازیر می‌شوند. هر ضریبی که بالای عدد صفر باشد به این معنی است که توزیع محصول شما دارد هر روز تا حدی بهتر می‌شود.
- ویروسی‌شدگی احتمالاً یکی از مفاهیمی است که در هک رشد بیش از حد روی آن مانور داده شده است. هک رشد مجموعه‌ای از مهارت‌ها است و کاملاً امکانپذیر است که یک محصول را بدون ویروسی‌شدگی هم به مقدار بسیار زیادی رشد داد و به سوددهی رساند.
دسته‌ها (Cohorts)
دسته به بخشی از کاربران گفته می‌شود که بر اساس بازه‌ی زمانی ثبت‌نام‌شان، دسته‌بندی شده‌اند. مثلاً هر کسی که در ماه خرداد ثبت نام کرده باشد در دسته‌ی خرداد قرار می‌گیرد و هر کس که در ماه آبان ثبت‌نام کرده باشد در دسته‌ی آبان.
اهمیت دسته‌بندیِ کاربران به این خاطر است که اگر آنها را دسته‌بندی نکنید داده‌های شما به انداه‌ی کافی واضح و شفاف نخواهد بود. مثلاً اگر هر ماه معیارهای کلیدی عملکردتان (KPI) برای دسته‌های جدید کاربران در حال بهبود باشد به این معنی است که در تصویر کلی دارید در جهت درستی حرکت می‌کنید.
حتما بخوانید: 11 باور اشتباه درباره سئو که شما را گمراه می‌کند
با این حال، اگر فقط به یک ملاک و معیار نگاه کنید و از آن معیار، بین همه‌ی کاربران خود از ابتدای شروع به کارِ محصول‌تان میانگین بگیرید، آنگاه داده‌ی شما دچار اعوجاج و عدم دقت می‌شود زیرا آمار خوب و آمار نامطلوب گذشته، صحت میانگین شما را دستخوش تغییر می‌کند و نمی‌توانید بفهمید اوضاع در حال حاضر در رابطه با محصول شما چگونه است.
دسته‌ها به شما کمک می‌کنند داده‌ها و میانگین‌ها را به تفکیک بازه‌های زمانی به دست آورید و این تصویرِ درست‌تری از اوضاع فعلی کسب‌وکارتان به شما ارائه می‌دهد.
بخش‌بندی‌ها
بخش‌بندی‌ها مانند دسته‌ها هستند، اما به جای شکل دادن گروه بر اساس تاریخ ثبت‌نام، آنها را بر اساس سایر فاکتورهای بخش‌بندی شکل می‌دهید. مثلاً می توانید کاربران خود را بر اساس فاکتورهای مذکر و مونث شکل بدهید تا ببینید این دو جنس مختلف چه رفتاری در مواجهه با وب‌سایت یا محصول شما دارند. حتی می‌توانید دسته‌های خود را به بخش‌بندی‌های کوچک‌تری تقسیم کنید تا داده‌های دقیق‌تری نسبت به محصول و مشتری خود به دست آورید.
آزمون‌گیری چندمتغیره
آزمایش چندمتغیره (یا همان آزمون A/B) به معنای ایجاد تغییراتی در محصول است که فقط برخی کاربران، آنها را مشاهده خواهند کرد. این آزمایش باعث می‌شود برخی افراد نسخه‌ی A از محصول شما را ببینند و برخی افراد نسخه‌ی B را. سپس، می‌توانید دریابید کدام نسخه عملکرد بهتری دارد.
یکی از مباحثی که در آزمون‌های چندمتغیره مطرح است، این است که آیا باید همواره آزمون A/B را اجرا کرد؟ در این حالت این آزمایش هرگز به پایان نمی‌رسد و کسبوکار دائماً در حال بهینه‌سازی نسخه‌های محصول خود می‌باشد؟
هنگام اجرای آزمون‌های A/B بسیار مهم است که به خاطر داشته باشید اندازه‌ی جامعه‌ی آماری شما اهمیت دارد. اگر گزینه A و B را فقط به چند صد بازدیدکننده نشان دهید، نتایج حاصل از این تست معنی و اهمیت خاصی نخواهد داشت زیرا تعداد شرکت‌کنندگان شما به اندازه کافی زیاد نبوده تا آمار و ارقام این آزمایش معنادار شوند.
در اینجا مثالی می‌زنم تا موضوع روشن‌تر شود. اگر یک آزمایش A/B را برای فقط یک روز اجرا کنید و در آن روز ۲۰۰۰ بازدیدکننده داشته باشید، ممکن است نسخه‌ی A در ۷۰% مواقع همان پاسخی را به شما بدهد که مطلوب شماست. در این حالت، شاید تصور کنید آزمایش‌تان موفقیت‌آمیز بوده و نسخه‌ی درست محصول را پیدا کرده‌اید، اما بعداً می‌فهمید که در آن روز خاص، یک وبلاگ به محصول یا وب‌سایت شما لینک داده است و ترافیک ناشی از این وبلاگ ۹۰% سهم ترافیک آن روز شما را ایجاد کرده است.
بنابراین آزمون A/B شما در بهترین حالتِ چیز جدیدی درباره‌ی مخاطبان این وبلاگ را به شما نشان داده است، نه درباره کاربران محصول‌تان به طور کلی! با استفاده از experimentcalculator.com می‌توانید متغیرهای مختلف آزمایش خود را محاسبه کنید و تصمیمات بهتری در مورد آزمایشات خود بگیرید.
هزینه کسب مشتری (CAC)
هزینه کسب مشتری میزان پولی است که برای به دست آوردن یک مشتری جدید باید هزینه کنید. مثلاً اگر ۵۰۰ هزار تومان صرف تبلیغات گوگل کنید و این تبلیغ باعث شود ۲ مشتری جدید به دست آورید، هزینه کسب مشتری شما از طریق کانال گوگل ادوردز ۲۵۰ هزار تومان خواهد بود.
حتماً باید در نظر داشته باشید که هزینه کسب مشتری (Customer Acquisition Cost) باید برای هر کانال به صورت مجزا محاسبه شود زیرا این هزینه در هر کانال با کانال دیگر متفاوت خواهد بود. همچنین، زمانی که هزینۀ کسب مشتری در هر کانال را به دست آوردید، آنگاه درخواهید یافت که چقدر می‌توانید روی هر کانال هزینه کنید یا اینکه اصلاً باید در آن کانال هزینه کنید یا خیر.
به دنبال برنامه ای جامع برای معرفی دیجیتال خود هستید؟
برای مشاوره رایگان، همین الان با ما تماس بگیرید.
ارزش چرخه عمر مشتری (LTV)
ارزش چرخه عمر مشتری، مبلغی تخمینی است که انتظار دارید در طول مدت زمانی که یک فرد مشتری شماست از او به دست آورید. اگر افراد ماهی ۳۰۰ هزار تومان برای محصول شما هزینه می‌کنند و معمولاً به طور میانگین برای ۲۴ ماه مشتری شما باقی می‌مانند، ارزش چرخه عمر آنها معادل ۳۰۰ هزار تومان × ۲۴ ماه = ۷.۲۰۰.۰۰۰ تومان خواهد بود.
بخش‌بندی‌هایی که انجام داده‌اید می‌تواند هنگام محاسبه LTV مفید واقع شود زیرا ممکن است دریابید که برخی بخش‌های خاص از کاربران‌تان، ارزشِ چرخۀ عمر بیشتری از سایر کاربران دارند. این مسئله بر هزینۀ کسب مشتری شما نیز تاثیر خواهد گذاشت زیرا به طور منطقی مایل خواهید بود برای آن بخش‌های خاص از کاربران‌تان هزینه بیشتری بپردازید.
اگر درک صحیحی از هزینه کسب مشتری (CAC) و چرخه عمر مشتری (LTV) خود نداشته باشید، استفاده از تاکتیک‌های فشاری برای جذب ترافیک نیز دشوار خواهد شد. همچنین، در این حالت پیش‌بینی درآمدتان نیز دشوار خواهد بود که این نیز بر فرایندهای استخدام شما و بر سایر طرح‌های بازاریابی یا فعالیت‌های دیگری که ارتباط مستقیمی با هک رشد ندارند، تاثیر خواهد گذاشت.
اکنون که با برخی اصطلاحات هک رشد آشنا شده‌ایم، سوال این است که این داده‌ها را چگونه به دست می‌آوریم؟ به همین دلیل در ادامه به ابزارهای مورد استفاده هکرهای رشد می‌پردازیم.
رایج‌ترین ابزار تحلیلی که توسط هکرهای رشد استفاده می‌شود، معمولاً در چند دسته‌ی کلی جای می‌گیرند:
تجزیه و تحلیل عمومی
ابزار تحلیلی گوگل آنالیتیکس (Google Analytics) مدت‌هاست که محبوبترین پلتفرم تجزیه و تحلیل داده‌های عمومی در فضای آنلاین است. این ابزار رایگان و بسیار قدرتمند است. گوگل آنالتیکس بهترین گزینه برای بررسی‌های کلان از محصول است، اما استفاده از آن برای تجزیه و تحلیل‌های ریزمقیاس که مربوط به یک رویداد کوچک یا تعداد کمی از افراد باشد، چندان آسان نیست.
حتما بخوانید: با شناخت تبلیغات و روش‌های آن، تبلیغات خود را هدفمند کنید
اگر می‌خواهید داده‌های جغرافیایی، داده‌های مربوط به ابزارهای مورد استفاده‌ی کاربران، داده‌های مربوط به نرخ پَرِش کاربران (Bounce Data) و سایر معیارها و داده‌های رایج را به دست آورید، گوگل آنالیتیکس همان ابزاری است که لازم دارید. با این حال، اگر می‌خواهید دریابید که آیا کاربران با مشاهده‌ی ویدیوی دموی شما، کمتر از وب‌سایت خارج می‌شوند یا خیر (که یک نوع تجزیه و تحلیل مبتنی بر رویداد/افراد است)، آنگاه در استفاده از گوگل آنالتیکس با مشکل مواجه خواهید شد زیرا این ابزار برای ارائه چنین اطلاعاتی طراحی نشده است.
اکثر شرکت‌ها چند ابزار تجزیه و تحلیل را به صورت همزمان استفاده می‌کنند، بنابراین علیرغم کمبودهای گوگل آنالتیکس، باید باز هم از آن در مقیاس بررسی داده‌های کلان استفاده کنید.
تجزیه و تحلیل مبتنی بر رویداد/افراد
اخیراً در دسته‌بندی‌های داده‌ای موجود در ابزارهای تجزیه و تحلیل، تحولات زیادی رخ داده است که بخش زیادی از آنها به دلیل محدودیت‌های گوگل آنالتیکس در ارائه داده‌های خاص بوده است. به همین دلیل، تعدادی ابزار جدید ارائه شده است که به هکرهای رشد امکان می‌دهد انواعی از اطلاعات را پایش و رهگیری کنند که در گوگل آنالتیکس امکان آن فراهم نیست.
وقتی که ابزار گوگل آنالتیکس را نصب می‌کنید، یک تکه کد جاوا اسکریپت در هر صفحه از وب‌سایت خود قرار می‌دهید، اما زمانی که یک ابزار تحلیلی مبتنی بر رویداد/افراد را نصب می‌کنید در واقع یک اسکریپت را به هر رویداد خود ضمیمه می‌کنید (نه فقط به کل سایت‌تان). این تغییر ساده باعث می‌شود امکانات بسیار زیادی به دست آورید.
در این حالت می‌توانید برای سوالاتی از نوع زیر، پاسخ‌هایی دقیق به دست آورید:
- آیا افرادی که از X استفاده می‌کنند، ارزش چرخه عمر بالاتری دارند؟
- آیا کاربران موجود در بخش‌بندی Y نرخ مشارکت بیشتری با قابلیت یا امکان Z دارند؟
- و تقریباً هر چیز دیگری که بخواهید اطلاعاتی درباره آن به دست آورید.
توجه داشته باشید که داریم در این حالت، رویدادها و افراد را به صورت جزئی‌تر پایش می‌کنیم و این به نوع جدیدی از آگاهی منتهی می‌شود. اگر فقط از گوگل آنالتیکس استفاده کنید، آنگاه رویدادها و کاربران خاصی را در محصول خود نمی‌توانید پایش و رهگیری کنید و این باعث می‌شود دانش و اطلاع شما از رفتار کاربر و علاقه‌ی او محدود بماند.
دو مورد از محبوبترین ابزارهایی که توسط هکرهای رشد برای رهگیری رویدادها و افراد استفاده می‌شوند عبارتند از KISSmetrics و Mixpanel.
تجزیه و تحلیل گوشه‌ی بازار (Niche Analytics)
یکی دیگر از گرایش‌های جدید در تجزیه و تحلیل داده‌های آنلاین، استفاده از پلتفرم‌هایی است که بر گوشه‌های محدود و مشخصی تمرکز می‌کنند. مثلاً امروزه می‌توانید ابزارهایی را بیابید که صرفاً روی اپلیکیشن‌های موبایل یا بر روی استارتاپ‌ها یا تجارت الکترونیک تمرکز دارند. ابزارهای زیادی از این نوع وجود دارد، اما بد نیست یک جستجوی ساده در گوگل انجام دهید تا ابزارهایی را بیابید که به طور اختصاصی برای کسب داده‌های مشخصی توسعه یافته‌اند.
تجزیه و تحلیل سفارشی
با اینکه هکرهای رشد از ابزارهای مختلفی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده می‌کنند، در کنار آن از راهکارهای درون محصولی نیز بهره می‌برند.
گاهی اوقات طراحی و پیاده‌سازی داشبوردِ مخصوص به خودتان برای گردآوری و تحلیل داده‌ها بسیار راحت‌تر از استفاده از محصولات بیرونی است. این امر به منابع مهندسی و برنامه‌نویسی کسبوکار شما نیز بستگی دارد. مثلاً اگر به تعداد کافی برنامه‌نویس نداشته باشید ممکن است نتوانید یک پلتفرم تحلیلی سفارشی‌سازی شده برای خود بسازید که در این حالت ناچار خواهید بود از ابزارهای موجود در بازار استفاده کنید.
من معمولاً استفاده همزمان از گوگل آنالیتیکس، برخی محصولات رویداد/افرادمحور و همچنین، ساختن پلتفرم اختصاصی را پیشنهاد می‌دهم. به خاطر داشته باشید که همیشه داشتن حجم بیشتری از داده‌ها از پلتفرم‌های مختلف، آگاهی بیشتری به شما می‌دهد. در واقع، همیشه بهتر است که بیش از حد اطلاعات داشته باشید تا اینکه به خاطر کم بودن تعداد پلتفرم‌هایتان، اطلاعات‌تان کمتر از مقدار مورد نیازتان باشد.
خلاصه مقاله ابزارها و اصطلاحات هک رشد
- هک رشد یک فرآیند است، نه فقط مجموعه‌ای از ابزارها، تاکتیک‌ها و اصطلاحات!
- در این فصل، ۷تا از اصطلاحات هک رشد را معرفی کردیم:
- شاخص کلیدی عملکرد (KPI)
- ضریب ویروسی‌شدگی (K)
- دسته‌ها
- بخش‌بندی‌ها
- آزمون‌گیری چندمتغیره
- هزینه کسب مشتری (CAC)
- ارزش چرخه عمر مشتری (LTV)
- همچنین ۴ نوع ابزار تجزیه تحلیل را نیز معرفی کردیم:
- گوگل آنالیتیکس
- ابزارهای تحلیلی مبتنی بر رویداد/افراد
- ابزارهای تحلیلی گوشه‌ای (تخصصی)
- ابزارهای تحلیلی سفارشی یا اختصاصی
سخن نهایی: هر آنچه درباره هک رشد باید می‌دانستید!
اگر تا اینجا همۀ مقالات این مجموعه را مطالعه کرده‌اید، پس می‌توانم فرض کنم که به شدت به یادگیری هک رشد علاقه‌مند هستید. بنابراین، بگذارید چند توصیه به شما ارائه بدهم:
هک رشد مجموعه‌ای از مهارت‌هاست که می‌توان آنها را یاد گرفت و امیدوارم که این کتابچه، شما را به مسیر درست در یادگیری هک رشد هدایت کرده باشد و به شما کمک کرده باشد تا فرایند یادگیری هک رشد را آغاز کنید.
با این حال، تنها یک راه برای تسلط بر هر مهارتی وجود دارد و آن تمرین است. خواندن کتابچه‌های راهنما یک چیز است و انجام دادن هک رشد یک چیز دیگر!
اگر می‌خواهید توانایی‌های خود را بهبود بدهید، بهتر است یک پروژه (کوچک یا بزرگ) بیابید و طرز تفکر هک رشد را روی آن پیاده کنید. مطمئن باشید از موفقیت‌ها و شکست‌های خودتان بیشتر خواهید آموخت تا از آنچه دیگران به شما می‌آموزند. زیرا موفقیت‌های خودتان چنان لذت‌بخش هستند که هرگز طعم آنها را فراموش نخواهید کرد و شکست‌هایتان هم آنقدر گزنده و آموزنده خواهند بود که هرگز آنها را تکرار نخواهید کرد. این مزیت تمرین کردن است. بنابراین اگر می‌خواهید یک هکر رشد بشوید، وارد میدان شوید و هک رشد را در عمل اجرا کنید.
اگر مهارت‌های معرفی شده در این کتابچه را کسب کنید، در واقع آینده خود را تضمین کرده‌اید زیرا هک رشد چیزی نیست که در گذر زمان کنار برود. برخی افراد می‌خواهند هک رشد را یک مُد زودگذر (مثل خیلی چیزهای دیگر) بدانند، اما این گرایش آنقدر قدرتمند است که به این زودی‌ها از بین نمی‌رود. شاید در آینده اسم آن تغییر کند، اما جوهر آن ثابت خواهد بود. هک رشد روش جدیدی از تفکر است و آنها که این تفکر را نادیده می‌گیرند، خود را از آینده عقب می‌اندازند.
نکتۀ دیگری که باید اضافه کنم این است که هک رشد برای موفقیت اجتناب‌ناپذیر است. شرکت Atlassian یکی از شرکت‌های نرم‌افزاری است که سریع‌ترین رشد را در جهان دارد. آنها یکی از کامل‌ترین تیم‌ها را برای اجرای هک رشد تشکیل داده‌اند. این شرکت، آزمایشات هک رشد خود را مثل یک دانشمند انجام می‌دهد و از مدل‌های یادگیری ماشینی برای بهینه‌سازی فرایندهای خود استفاده می‌کند.
در این شرکت، یک تیم به طور اختصاصی مسئول جذب مشتریان جدید است و تیم دیگری هم مسئول هدایت این مشتریان در طول قیف رشد است. آنها یک شرکت B2B هستند که محصولاتِ نرم‌افزاری به شرکت‌های دیگر می‌فروشند. محصول آنها یک محصول همگانی نیست که مردم اسم آن را هر روز بشنوند.
همچنین، این محصول چندان هم جذاب یا خاص نیست و فقط از طریق تلاش و هک رشد توانسته‌اند در فروش آن به موفقیت‌های بزرگی برسند. بنابراین، اگر هک رشد و شرکت‌هایی مثل Atlassian را که بدون مزیت ویژه‌ای فقط از طریق هک رشد خود را به بالای قله رسانده‌اند، نادیده بگیرید، در مواجهه با رقبای قدرتمندتر و جذابتر، از من کاری جز آرزوی موفقیت برای شما بر نمی‌آید.
امیدوارم این راهنما توانسته باشد، هک رشد را به خوبی و با زبانی ساده برایتان توضیح دهد. من تمام تلاش خود را کردم تا با استفاده از تجربیات، اطلاعات و منابع معتبر هر آنچه که شما از هک رشد باید می‌دانستید را برایتان توضیح دهم. همچنین، باید بگویم که از تمام شما عزیزان متشکر که این راهنما را از ابتدا تا انتها مطالعه کردید. خوشحال می‌شوم نظرات شما را درباره این مجموعه مقالات بدانم.
در آخر باید از دوست خوبم رامین محمودی تشکر کنم که بدون او، شکل‌گیری این مجموعه ممکن نبود.
